Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντίδρασης όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με ένα βιωματικό έργο. Ο σεβασμός μιας υποθετικής τοποθέτησης στη θέση του ήρωα πάντα μου φαινόταν σαν ευγενική σύμβαση μιας κομψής, κοινωνικής υποχρέωσης. Η ταύτιση λόγω παρόμοιων βιωμάτων προσφέρει μια προνομιακή σκληρότητα και φθορά, την οποία οι περισσότεροι νιώθουν τυχεροί όταν την έχουν αποφύγει. Ας αφήσουμε όμως στην άκρη όλους εμάς, και ας περάσουμε απέναντι, στη χώρα που βασιλεύουν οι τέχνες και τα έργα τους.
Αν μπορώ να γράψω κάτι με άμεση βεβαιότητα, είναι πως η ακρόαση του πρώτου, πλήρους άλμπουμ των Αθηναίων Euphrosyne είναι μια μουσική περιπέτεια που ακούγεται χωρίς γονική συναίνεση: κανένας γονιός, έστω και απών δεν θα άντεχε να ψηλαφίσει όλες αυτές τις αποχρώσεις της απώλειας που τυλίγονται γύρω από το παιδί του .
Ο Μόρος, που έδωσε τον τίτλο στο άλμπουμ, ήταν σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία γιος της Νυκτός, της αρχέγονης θεάς της νύχτας, και θεότητα-προσωποποίηση της επικείμενης μοίρας, που οδηγεί τους θνητούς στο θανάσιμο πεπρωμένο τους.. Αδέρφια του Μόρου ήταν οι Μοίρες, που έλεγχαν το πεπρωμένο, ο Θάνατος, και οι Κήρες. Οι τελευταίες ήταν φορείς του βίαιου θανάτου και της θανατηφόρου αρρώστιας. Η επάρατη νόσος πήρε πρόωρα τη μητέρα του κιθαρίστα και συνθέτη Αλέξανδρου Δεσποτίδη, δυο χρόνια μετά το χαμό του πατέρα του. Το θεματικό αυτό έργο είναι μια κατάδυση στο αχανές της απώλειας, ένας προσωπικός εξορκισμός για τον δημιουργό, και μια ιδιαίτερη δοκιμασία για τον ακροατή.
Η ομότιτλη εισαγωγή αυτού του δύσβατου ταξιδιού σημαδεύεται από τη σημειολογική χρήση του ηχητικού της φωνής του πατέρα του Αλέξανδρου, ο οποίος ήταν επίσης μουσικός, με κάποιες φράσεις να εγκαθιστούν μια απόκοσμη απόπειρα επικοινωνίας με τους αγαπημένους που έχουν περάσει στην απέναντι όχθη. Οι δυο υποστάσεις του “July 21st” μοιάζει να κατευθύνουν στα όρια αυτής της εξερεύνησης της απώλειας: η λυρική, νεοκλασική, ευγενική περιφορά της θλίψης αγκαλιασμένη με την απόγνωση που μεταφέρεται σε βιβλικές post black εκρήξεις. Όσο πολυσχιδής και κυκλοθυμική είναι η διαχείριση ενός τέτοιου πόνου, τόσο ευρηματική και ευέλικτη είναι η συνθετική ανάπλαση που πέτυχαν οι Euphrosyne στο άλμπουμ. Πέρα από τις εναλλαγές ευρηματικού πένθιμου black, μοντέρνας προσέγγισης progressive rock, φρέσκων ambient και trip hop παγίδων, γοτθικών mid tempo βηματισμών που δηλητηριάζονται ευπρόσδεκτα από το βιολί, η σημασία στη διεκδίκηση του αναγκαίου αποτελέσματος έχει δοθεί και στην παραγωγή. Υπάρχει ένας σχεδόν κλειστοφοβικός κλοιός, ένα πεδίο μοιραίων αντηχήσεων, ένα απόκοσμο, τρομακτικό βάθος που μοιάζει να αναπνέει από την απέναντι πλευρά της αβύσσου. Εσκεμμένα, δεν υπάρχουν όμως ασαφείς ή υπέρμετρα ποιητικές σκηνοθεσίες στη μουσική και τους στίχους: ο σκοπός είναι ιερά απόλυτος και συγκεκριμένος, η σαφήνεια στη χρήση κάθε μέσου ανατριχιαστική, η αποκάλυψη συνολική. Η κορύφωση αυτής της γυμνής αμεσότητας έρχεται στο συγκλονιστικό “Mitera (Mother)”, με τους ελληνικούς στίχους.
Η βαθιά πληγωμένη φύση του “Morus” με την ισχυρά θωρακισμένη αλήθεια του, μου έφερε συνειρμικά στη μνήμη το βιβλίο του C. S. Lewis “A Grief Observed”, στην απόπειρα του συγγραφέα να ψηλαφίσει το αιώνιο πρόβλημα της ζωής μπροστά στο θάνατο, με ερέθισμα την απώλεια της γυναίκας του. Σε αυτή λοιπόν την παγκόσμια τράπεζα κατάθεσης των ανατομιών της οδύνης, οι Euphrosyne έχουν ήδη το δικό τους ανάγλυφο αποτύπωμα. Η μουσική γέφυρα είναι τόσο οικουμενική όσο και η έννοια της απώλειας, οι έξυπνες σημειολογικές λεπτομέρειες δίνουν όμως μια γεωγραφική ιδιαιτερότητα που ξεκινά από τη μυθολογία του τόπου μας και φτάνει ως τη συνθετική δραματουργία του Χατζηδάκι. Οι ψυχές των δικών μας νεκρών πηγαίνουν σε “ασφοδελόν λειμώνα” και τρέφονται με τις κονδυλώδεις ρίζες του.
Αν λοιπόν το πρώτο πλήρες έργο των Αθηναίων μας τράβηξε σε δυσθεώρητο βάθος, η υπόσχεση για τη συνέχεια έχει την ίδια μεγάλη απόσταση. Με ένα πρόσθετο χάρισμα στη συνολική περιγραφική επικοινωνία με τον πόνο, την πολυδιάστατη ερμηνεία της σπουδαίας Έφης Ευαγγελινού, η Τέχνη τους κοιτάζει κατάματα τη ζωή και το θάνατο, και μέσα από την εξιστόρηση αυτής της μαύρης περιπέτειας αποζητά την αποκατάσταση της μνήμης, την πιθανότητα μιας απρόσμενης ανακούφισης.
“Θα έρχομαι συχνά, αφού αντέχετε…”
(Το κείμενο είναι αφιερωμένο στη δική μου “Mitera”…)
Είδος: Post Black/Gothic/Progressive
Εταιρεία: Black Lion Records
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 21 Μαρτίου 2025
