Αν προσπαθήσει κανείς να υπολογίσει τη χωρητικότητα αυτού του δώρου της ζωής που λέγεται μουσική θα τα παρατήσει γρήγορα. Η ατέρμονη ικανότητα του ήχου να μεταλλάσσεται και να διακοσμεί τις ζωές μας είναι ένα διαρκές θαύμα. Και αυτό το θαύμα θα έπρεπε να είχε φυτέψει στο μυαλό μας την αλήθεια πως η μουσική είναι ένα απέραντο χωράφι. Αυτοί που φυτεύουν και αυτοί που κόβουν τους καρπούς είναι ελεύθεροι να διαλέξουν. Οι δημιουργοί είναι ελεύθεροι να αναπαυθούν στην αρχική γωνιά τους ή να συνεχίσουν να αλλάζουν μικρά εκτάρια συνθετικής γης και εμείς μπορούμε να μένουμε εκεί που τα αυτιά μας έλκονται ή να ταξιδεύουμε κυνηγώντας την περιπέτεια του ήχου.
Η μεγάλη σφαίρα της προοδευτικής μουσικής είχε σε όλες τις σελίδες της τόσο την άμεση απόλαυση του δικού της ήχου όσο και την ασύχαστη ροπή της αλλαγής και της φυγής. Αυτό κάνει και σήμερα το κοινό της να διχάζεται ανάμεσα σε αυτούς που παγίωσαν την επαφή τους στην τρυφερή ηλικία της εξέλιξης σαν ακροατές και σε εκείνους που συνέχεια σαλπάρουν στο άγνωστο και το νέο. Ανακεφαλαιώνοντας την περιήγηση στους δρόμους της λεγόμενης προοδευτικής μουσικής για το 2021, χρησιμοποιούμε στο κείμενο αυτό τον διαχωρισμό της επανάληψης με την εξέλιξη μόνο για λόγους βοήθειας στην κατανομή.
HOLD YOUR FIRE
Το δυνατότερο χαρτί της αγοράς του χώρου, οι ήρωες από το Long Island επέστρεψαν με το 15ο άλμπουμ τους. Το “A View From The Top Of The World” παραμένει στην ηχητική και συνθετική κομητεία τους, και δίνει στους παγιωμένους οπαδούς αυτά που χρόνια οι Dream Theater έχουν καθιερώσει. Οι εκπλήξεις είναι λιγοστές, ο πήχης ως συνήθως ψηλά σε όλα αυτά που εντυπωσιάζουν τον ακροατή που θέλει περίτεχνο, πλούσιο, περιεκτικό το progressive metal του, και συνθετικά είναι πια στο γούστο του καθένα να ψαχουλέψει τις προσωπικές του αντιδράσεις. Πάνω κάτω έτσι έχουν τα πράγματα και στην οργανική έκφραση σχεδόν των ίδιων ανθρώπων, με την επιστροφή των Liquid Tension Experiment. Το γνωστό τους trademark εξακολουθούν να επεξεργάζονται και όλοι σχεδόν οι μεγάλοι παλιοί του χώρου, με τις επιστροφές των Yes, Steve Hackett, Styx να χορηγούνται με συνταγή. Στην ίδια σοβαρή, μελωδική μελαγχολία συνεχίζουν οι Evergrey με συνθετικό οίστρο που θέλγει τουλάχιστον την αξιοπρέπεια, οι Transatlantic συνεχίζουν να σπρώχνουν τα αγαπημένα τους ρετρό συμπλέγματα με σύγχρονες απαιτήσεις στους ακροατές του σήμερα, οι Between The Buried And Me μοιάζουν να τερμάτισαν τον πλούτο της έκφρασής τους με το πρόσφατο άλμπουμ. Οι Soen εξακολουθούν να κάνουν πολύ καλά αυτό που έχουν σταδιακά συναρμολογήσει σαν προφίλ τους και μουσική έκφραση, το ανανεώνουν με συνετές δόσεις αλλά κρατούν το χρώμα του ενισχύοντας έτσι το αποτύπωμα του γκρουπ. Οι The Vicious Head Society εξακολουθούν να έχουν τους θεμέλιους λίθους τους στο παραδοσιακό περίτεχνο prog metal, με μεγάλες σε διάρκεια και απαιτήσεις συνθέσεις, έστω και αν περιστασιακά επιχειρούν να ακουστούν ελαφρά πιο μοντέρνοι, και μάλλον θα συγκινήσουν ευρύτερο ακροατήριο, αν πάρουν την ευκαιρία. Οι Αυστραλοί Teramaze, σε μεγάλη φόρμα και έμπνευση, με δυο άλμπουμ μέσα σε ένα χρόνο, διατηρούν την ισορροπία μελωδίας και τεχνικής, έχουν μια απίθανη ικανότητα να συνθέτουν εν δυνάμει singles, και βγάζουν όμορφα τρικ από το μουσικό τους καπέλο. Οι Terra Odium ξύπνησαν τις πολύτιμες μνήμες των Νορβηγών Spiral Architect και Manitou, με έναν δίσκο που εμφανώς τιμά την παράδοση του ιδιώματος αλλά διαθέτει και την ανάλογη συνθετική ισχύ. Συνηθισμένη και κάπως προκάτ η προσφορά των Ιταλών Elditch, ενώ ο Tate των Sweet Oblivion μπορεί να ακούγεται πια καλύτερος φωνητικά, αλλά δεν τον πολυκολακεύει η απόπειρα να μπει στο παλιό του κοστούμι του “Empire” και “Operation:Mindcrime” με συμπαθητικά αντίγραφα.
Στον χώρο του progressive rock, οι εκπλήξεις παραμένουν πάντα εντός σχεδίου, οι αποκλίσεις ειδικά στο “Νησί” που αποτελεί την πατρίδα του είναι σχεδόν ανύπαρκτες, αλλά οι εκφραστές του ακούγονται παραγωγικοί. Οι Frost του Godfrey με το δηλητηριώδες χιούμορ και τη synth driven λογική, μας έδωσαν κάποια από τα καλύτερα τραγούδια τους στο “Day And Age”, οι Drifting Sun ανέβασαν ψηλότερα το προσωπικό τους στοίχημα, οι Sylvan παρέδωσαν μαθήματα σταθερότητας, συνέπειας και ευαισθησίας, ενώ οι τόσο άδικα παραγκωνισμένοι This Winter Machine έβγαλαν το τρίτο πολύ όμορφο άλμπουμ τους, μάλλον παραμένοντας στην αφάνεια. Οι Νορβηγοί Motorpsycho συνέχισαν να υπηρετούν στα δικά τους standards το 70’s prog rock με μια δυνατή δόση hard rock. Τέλος, οι πάντα σπουδαίοι Big Big Train πρόσθεσαν άλλο ένα αστέρι στον πλούσιο δισκογραφικό τους κατάλογο, θρήνησαν όμως την άδικη και πρόωρη απώλεια του τραγουδιστή, συνθέτη και πολυμουσικού David Longdon.
THE CROSSOVER HERETICS
Στην εξωτική γη των περιέργων και γενναίων πειραμάτων, η συνεχώς ανερχόμενη και πολύ ενδιαφέρουσα τα τελευταία χρόνια Γαλλική σκηνή γνώρισε σημαντικές παρεμβάσεις. Οι παριζιάνοι 6:33 μας άφησαν άφωνους με το απίθανο “Feary Tales For Strange Lullabies: The Dome”. Ένα ετερόκλητο κοκτέιλ από funk, swing, hip hop, RNB, pop, soundtrack, gospel, 80’s synth wave που τυλίγεται από μια ευρυγώνια prog rock/metal προσέγγιση, θα σκλαβώσει όσους λατρεύουν τον Devin Townsend και τους Mr Bungle. Οι συμπολίτες τους Baron Crane, του ιδιαίτερου κιθαρίστα Leo Pinon-Chaby, συνεχίζουν να προκαλούν αλλά και να ταξιδεύουν μοναδικά τον πρόθυμο ακροατή με το noisy, psychedelic, jazzy, stoner, fusion οργανικό prog rock τους. Οι The Psychic House Band από το Brighton μας έδωσαν το 4ο άλμπουμ τους, στις γνωστές γι’ αυτούς ατραπούς του jazz fusion, math rock, psych instrumental που αγγίζει σε στιγμές και τα όρια του tech metal, που δεν αποτελούν και το ευκολότερο άκουσμα για κάποιον ανυποψίαστο.
Περνώντας τον ωκεανό, στην απέναντι όχθη, οι Thank You Scientist από το New Jersey συνεχίζουν στον πολύπλευρο δρόμο του pop, jazz, prog groove rock/metal τους, με τα ιδιαίτερα φωνητικά που αλληθωρίζουν στους Coheed And Cambria, με το EP τους “Plague Accomodations”, που κρατά ενεργή την ανατρεπτική φλόγα τους. Το παλαβό ντουέτο από το Dayton του Ohio, οι Others By No One μας πετά προκλητικά στη μούρη το δεύτερο άλμπουμ του, το “Book II-Where Stories Come From”, αφήνοντας να αντιμετωπίσουμε μια διαδρομή 75 λεπτών μιας πρωτότυπης ιστορίας που αναπλάθεται με καταπληκτική ετοιμότητα ενός πλήθους μουσικών ιδεών. Οι Αυστραλοί Twelve Foot Ninja επιστρέφουν με το τρίτο άλμπουμ τους, το όνομα και πράγμα “Vengeance”, και σε 36 λεπτά κάνουν μαθήματα αφομοίωσης ιδιωμάτων χωρίς να στερηθούν στιγμή την ουσία και το αληθινό νόημα των τραγουδιών. Οι Λευκορώσοι Mission Jupiter συνέχισαν να εξελίσσονται και να εντυπωσιάζουν με σημαιοφόρο την υπέροχη φωνή της Nastia Shevtsova, σε ένα νέο άλμπουμ πιο βαρύ και σκοτεινό, που εξακολουθεί όμως να επικαλείται πλήθος στοιχείων από electronica, pop, smooth jazz, gothic, experimental που περικυκλώνονται από ελκυστικές μελωδίες.
THE BRIDGE IS NOT A HIGH PLACE
Κάπου ανάμεσα στο μεγάλο άλμα και τη σύνδεση με το παρελθόν, συναντάμε και ένα από τα πιο καταλυτικά ονόματα στη διαμόρφωση του σύγχρονου ήχου: οι Νορβηγοί Leprous εξακολουθούν να κάνουν υπέροχα διακριτικά πειράματα με τον ήχο τους και τις διαδρομές στις δομές τους και ίσως τα περισσότερα από αυτά να μην γίνονται άμεσα αντιληπτά λόγω των γενναίων υπερβατικών βημάτων ως σήμερα, αλλά αναμφισβήτητα το “Aphelion”, πέρα από τη συνθετική του συνέπεια έχει και τις δικές του διαφοροποιήσεις. Οι Shumaun από το Seattle μας χάρισαν άλλο ένα -το τρίτο τους- απαιτητικό, μελωδικό, βαθύ και πλούσιο άλμπουμ, με υποδειγματική παραγωγή, εκπληκτικές εκτελεστικές παραστάσεις τόσο από τα μόνιμα μέλη της μπάντας όσο και από τους σπουδαίους session μουσικούς που έβαλαν τις πινελιές τους στο άλμπουμ, και το μόνο που τους λείπει είναι οι ευκαιρίες από τους ακροατές. Οι νεαροί Azure, με μια απίθανη ωριμότητα στη σύνθεση, μια αποστομωτική εκτελεστική ικανότητα και ένα ξεχωριστά ελκυστικό σύμπαν φανταστικών ιστοριών στους στίχους τους, συνδέουν ιδανικά το παραδοσιακό prog rock με το prog rock/metal των ημερών μας. Οι Gojira, σθεναρά βασισμένοι στο χρωμόσωμά τους, κάνουν την κίνηση που θα τους σπρώξει σε νέα ζευγάρια αυτιών σε ένα άλμπουμ με πολλά κεφάλαια ιδεών, οι A Dying Planet παίρνουν το παραδοσιακό prog metal και το μεταφέρουν με μαεστρία και έξυπνες ισορροπίες στις απαιτήσεις της εποχής κρατώντας τους πάντες ικανοποιημένους, και οι Ιταλοί Benthos, κουνώντας τις σημαίες των Between The Buried And Me και των Haken, εμφανίζονται αισθητά έτοιμοι να χαράξουν το δικό τους σημάδι, έχοντας ήδη ένα θηριώδες νέο άλμπουμ μεγάλων υποσχέσεων. Οι δικοί μας ήρωες, Need, κλείνουν εμφατικά την τριλογία τους, κρατώντας τα κεκτημένα αλλά δίνοντας όπως συνηθίζουν πάλι κάτι φρέσκο και νέο και σίγουρα βαθιά συναισθηματικό και φιλοσοφημένο.
Οι Γάλλοι prog rockers Nine Skies ανέστησαν τη διάθεση για ακουστικές απόπειρες δίσκων με ένα άλμπουμ με σημαντικό περιεχόμενο, οι Diagonal συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα πολυτιμότερα μυστικά στο “Νησί”, και φρόντισαν να απλώσουν παραπάνω στον prog rock καμβά τις jazz και kraut επιδράσεις τους, στο τέταρτο και εξαιρετικό άλμπουμ τους. Οι The Paradox Twin του πολυτάλαντου Danny Sorrell μας πρόσφεραν το δεύτερο άλμπουμ τους, με ένα συγκλονιστικό και ανθρώπινο concept θέμα και έβαλαν κάτω από τη μαγική τους ομπρέλα τους παλιομοδίτες και τους σύγχρονους φίλους όλων των εκφάνσεων του προοδευτικού rock. Μια ιστορία δύσκολη που λυτρώνεται στο θάνατο αποδίδεται με καταπληκτική ευαισθησία, λεπτότητα ήχων, προσαρμοστική ανάπλαση και γυμνές διαθέσεις, δίνοντας μαθήματα σε παλιούς και νέους του χώρου. Μια αντίστοιχη συμπαράταξη και συμφιλίωση διαφορετικών ακροατών μοιάζει να καταφέρνει αισθητά το άλμπουμ των Mastodon που ζωγράφισαν το δικό τους σκοτάδι με μια μουσική διακριτικού, κρυπτικού προοδευτισμού που ακούγεται να αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο και να αντέχει στον χρόνο.
VICTIMS OF THE MODERN AGE
Βέβαια υπάρχουν και αυτοί που πάνω στα βράχια της παράδοσης δεν διστάζουν να σμιλεύσουν ακρωτήρια νέων αναχωρήσεων για πλεύσεις με νέο φρέσκο αέρα. Έτσι το τρίο των Four Stroke Baron από το Reno της Nevada, συνεχίζει την ιδιότροπη διαδρομή του με το 4ο πια άλμπουμ του, με τον τίτλο “Classics”, με αυτή τη νεοκυματική αύρα των αρχών των 80’s που συνεργάζεται τόσο απροσδόκητα με το heavy prog riffing τους: στη διαδρομή από τον Devin Townshed μέχρι τους Tears For Fears θα τους συναντήσεις να σε παγιδεύουν με μια πολύ φρέσκια πρόταση. Μια πιο εξωτική, γεωγραφικά, επιλογή αποτελούν οι Ιάπωνες Tricot από το Kyoto, που έχουν ήδη φτάσει στο 6ο τους άλμπουμ, το “Jodeci”, ένα συνδυασμό math rock, με post rock, indie αλλά και αρκετά pop στοιχεία, ιδιαίτερα στα φωνητικά. Οι Bruit από την Toulouse, είναι άλλο ένα περίτεχνο οργανικό σχήμα που κυκλοφόρησε φέτος το ντεμπούτο του με τον τίτλο “The Machine is burning and now everyone knows it could happen again”, μοιράζοντας τα λυρικά, νεοκλασικά του στοιχεία με post, prog, experimental διαθέσεις, με όμορφα αλλά και εγκεφαλικά αποτελέσματα. Οι Meer από τη Νορβηγία είναι ένα 8μελές σχήμα και το “Playing House” είναι το δεύτερο άλμπουμ τους, με ένα prog rock που διανθίζεται έξυπνα με orchestral pop και neoclassical στοιχεία, ενώ έκπληξη αποτελεί η απόδοσή τους στο “Here i Go Again” των Whitesnake. Οι Echo Tail από το Cambridge, από τα πιο παραγωγικά γκρουπ των τελευταίων ετών, μέτρησαν πια το δέκατο άλμπουμ τους, το “A Brief Escape From Life”, με το επίμονο prog, post rock, που χωρά και grunge, alternative δόσεις.
Οι Δανοί VOLA συνέχισαν να τελειοποιούν το προσωπικό τους όραμα και στο “Witness” υπάρχουν οι ιδανικές ισορροπίες καινοτομίας, ελκυστικής προσέγγισης, έρευνας στον ήχο και συναισθήματος. Οι λονδρέζοι Sleep Token μοιάζουν να γνωρίζουν τον συνδυασμό των εντυπώσεων με τη δύναμη της μουσικής. Πέρα από τις μάσκες τους, τα ψευδώνυμα, το μυστήριο και τις κρυμμένες ταυτότητες, έχουν μια μοναδική ικανότητα να υποβάλλουν τη ραδιοφωνική τους γοητεία σε πειραματικές μουσικές απόπειρες και να γενούν φρέσκους συνδυασμούς που ακούγονται τόσο λάγνα φιλικοί. Στην απέναντι πλευρά του ωκεανού ξανά, οι Eidola συνεχίζουν με το “Architect” να εξευγενίζουν ένα post hard core, με στοιχεία πειραματικά σε ένα σύγχρονο prog rock, με έντονη την αμερικάνικη σφραγίδα του στα μελωδικά φωνητικά και στα ηχητικά ξεσπάσματα. Από την άλλη, οι Hail The Sun του Donovan Melero, συνεχίζουν να αποτελούν τα βαρύ πυροβολικό του λεγόμενου “swancore”, πέντε άλμπουμ μετά τη δημιουργία τους, επιμένουν να εκφράζουν με έναν αξιόπιστο τρόπο ένα ιδεατό προοδευτικό αμερικανικό ραδιόφωνο. Στο μόλις 34 διάρκειας “New Age Filth” με τα δέκα τραγούδια του, πετυχαίνουν έναν μικρό θρίαμβο περιεκτικότητας μεταστροφών και θεμάτων. Οι θεσσαλονικείς Within Progress, μετά το EP της αρχικής γνωριμίας, μας χαρίζουν το ντεμπούτο τους , με τον τίτλο “Inner”, και αναμφισβήτητα αποτελούν υπολογίσιμο όνομα αυτής της τελευταίας γενιάς της μοντέρνας προσέγγισης που σπρώχνει το prog rock/metal στο μέλλον με στοιχεία από άλλα ιδιώματα. Τέλος το νεανικό τρίο από τη Μελβούρνη των The Omnific, μετά από μια σειρά από EPs μας παρουσιάζει το πρώτο του άλμπουμ με τον τίτλο “Escapades”, καινοτομώντας με δυο μπασίστες και έναν ντράμερ, επιχειρώντας με εντυπωσιακά αποτελέσματα να γεννήσουν και να καλλιεργήσουν μια διαφορετική μουσική πραγματικότητα.
EVEN DEATH MAY DIE
Άλλος ένας μεγάλος κύκλος έκλεισε, από αυτούς που πάντα συνήθιζαν να χωρίζουν τα άλμπουμ των Cynic, μόνο που ο τελευταίος ήταν ο πιο επώδυνος και πλησίασε το θρυλικό όνομα στο τέλος του. Οι δυο εμβληματικοί Sean της ξεχωριστής διαδρομής τους, ο ντράμερ Sean Reinert και ο μπασίστας Sean Malone έφυγαν πρόωρα από τη ζωή μέσα στο δύσκολο 2020. Ο φίλος τους και συνιδρυτής Paul Masvidal βρήκε το σθένος και την πίστη να φτιάξει νέα μουσική, με τη στήριξη του ντράμερ Matt Lynch που ήδη από το 2015 κάθισε στο απαιτητικό σκαμνί των ντραμς, και τον κημπορντίστα Dave Mackay που υποκατέστησε τα θέματα του μπάσου στο synthesizer. Το “Ascension Codes” καταφέρνει μοναδικά να τιμά το πνεύμα των δυο σπουδαίων εκλιπόντων μουσικών και ταυτόχρονα να σπρώχνει τους Cynic στο άμεσο μέλλον με μια πολύτιμη αχτίδα φωτός. Αν μέσα στην εκφραστική γενναιότητα μιας ευρύτερης μουσικής κοινότητας που επιχειρεί να εξελιχθεί, θέλουμε να κρατήσουμε από αυτό το χρόνο ένα μάθημα ζωής που αναδεικνύει τη σημασία της τέχνης για τον άνθρωπο, θα μείνουμε στη γενναία ιστορία του τέταρτου άλμπουμ των Cynic.
