(Γράφει ο Απόστολος Κουφοδήμος)
Ξεκινάω με μια γενικότερη τοποθέτηση. Προσωπικά, όταν πηγαίνω σε μια μεγάλη συναυλία κατά το κοινώς λεγόμενο, αυτό που πρωτίστως με ενδιαφέρει, είναι η απόδοση της μπάντας. Όχι τόσο το show, ή η κολοσσιαίων διαστάσεων παραγωγή. Επιθυμώ τη μουσική αμεσότητα και το feeling που βγάζουν τα συγκροτήματα αποδίδοντας τα κομμάτια τους. Όλα τα υπόλοιπα, υποκειμενικά μιλώντας περνάνε σε δεύτερη μοίρα. Και αυτό ακριβώς ισχύει για τη χθεσινή συναυλία των Rammstein.
Καταρχάς, το πρώτο πράγμα που μου έκανε αρνητική εντύπωση, ήταν ο περιορισμένος αριθμός θεατών. Ναι μεν η αρένα ήταν sold out, αλλά οι κερκίδες ήταν μισοάδειες, γεγονός απογοητευτικό για τέτοιου είδους event, και για ένα συγκρότημα που τουλάχιστον στη φετινή περιοδεία, κάνει διαρκώς sold out, προσθέτοντας νέες ημερομηνίες σε διάφορες πόλεις όπου εμφανίζεται, με πλέον πρόσφατο το παράδειγμα του Βελιγραδίου. Θεωρώ ότι περίπου 35.000 ήταν οι θεατές, νούμερο που θεωρείται μικρό.
Επίσης, και στο σημείο που καθόμουν, σχετικά μπροστά στην αρένα, ο ήχος ήταν μέτριος. Όταν μετακινήθηκα προς το κέντρο, μου φάνηκε σαφώς καλύτερος. Πάντως, και αν κρίνω από τα διάφορα σχόλια, σε γενικές γραμμές ήταν καλός, αλλά όχι άριστος. Και τέτοιου είδους show, νομίζω ότι θα πρέπει να ξεκινάνε από την ηχητική αρτιότητα. Χθες, κάτι τέτοιο δεν συνέβη.
Εννοείται πως τα όσα βιώσαμε από άποψη θεάματος, φωτιές, βεγγαλικά, πυροτεχνήματα, ήταν ακραία εντυπωσιακά, και η όλη ατμόσφαιρα παρέπεμπε σε χολιγουντιανή υπερπαραγωγή. Μόνο οι Βερολινέζοι μπορούν να δημιουργήσουν ένα τέτοιο μετα- αποκαλυπτικό τοπίο, και επ αυτού τα κατάφεραν περίφημα. Βέβαια, όσα παιδιά τους είχαν δει στο “Terra Vibe” το 2010, μου είπαν ότι εκείνη η εμφάνιση τους, μπορεί να υστερούσε από άποψη show, όμως ήταν σαφώς καλύτερη με αμιγώς μουσικά κριτήρια, και εν τέλει αυτό είναι που παίζει τον κυριότερο λόγο. Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι το 2010 έβγαζαν μόνο δισκάρες, ενώ έκτοτε η δισκογραφία της μπάντας σαφώς υστερεί. Το set list της χθεσινής βραδιάς είχε το χαρακτήρα του best of, αλλά πολύ απλά, πριν 15 χρόνια ήταν καλύτερο.
Η διάρκεια της συναυλίας ήταν αρκούντως ικανοποιητική, περίπου δύο ώρες και ένα τέταρτο, με την εντυπωσιακή είσοδο τους στη σκηνή να χαράσσεται για πάντα στο συναυλιακό μας υποσυνείδητο.
Όντας μαζί περίπου 30 χρόνια, αποτελούν μια καλοκουρδισμένη μηχανή, ένα υπερπολυτελές όχημα παραγωγής electro-gothic-rock μουσικής. Ήταν, είναι και θα είναι μοναδικοί στο είδος τους. Απλά ίσως και να μην είναι πλέον αυτοί που ήταν (από συνθετικής πλευράς). Τα 21 τραγούδια που έπαιξαν (ξέχωρα από intro και outro), αντικατόπτριζαν τη μουσική φιλοσοφία των τωρινών Rammstein, και εννοείται αυτών του παρελθόντος. Κορυφαίες στιγμές, η εκτέλεση του “Puppe”, με το γιγαντιαίο παιδικό καροτσάκι να δεσπόζει στη σκηνή, το massive-single “Du Hust”, που μέσω Matrix τους διέδωσε στα πέρατα της rock οικουμένης, και φυσικά το επικό “Deutschland”. Και τα τρία από το κυρίως μέρος της set list.
Τα δύο encore, ήταν καλά, αν και δεν άκουσα τα αγαπημένα “Mutte” και “Freuling in Paris”. Η εκτέλεση του “Engel”, στο encore, με τους ίδιους να μετακινούνται στη b stage στο κέντρο του γηπέδου, ήταν συναυλιακό highlight, όπως και η ένταση που μεταδόθηκε και δημιουργήθηκε με το “Ich Will”. Ήταν αναμενόμενο να γράψουν τον επίλογο με τα “Rammstein” και “Adieu”, κάτι που γενικά το συνηθίζουν.
Οι προσδοκίες μου ήταν μεγαλύτερες. Εάν βγουν στο μέλλον με best of δίσκων έως και το 2010, σίγουρα θα ήθελα να τους ξαναδώ. Με τα υπάρχοντα δεδομένα, μάλλον δύσκολο.
Πάντως, βρισκόμαστε στις αρχές ενός υπέροχου συναυλιακού καλοκαιριού, που θεωρώ ότι θα μας ικανοποιήσει στον απόλυτο βαθμό.
Other Bands Play Rammstein Burn!
(Γράφει ο Γιώργος Καπετανόπουλος)
Ποιος θα το φανταζόταν, όταν ο πολύς David Lynch επέλεγε να “ντύσει” το 1997 το “Lost Highway” με το κομμάτι “Rammstein” ότι η αχώριστη εξαμελής μπάντα από το Βερολίνο θα έφτανε μετά από μερικά χρόνια στο” Έβερεστ” της μουσικής καταξίωσης. Με “όχημα” μια ανίερη σύμπλευση γερμανικής γλώσσας και σκληρού ήχου με μελωδικές εναλλαγές σε ένα ιλαροτραγικό φόντο υπαρξιακής ματαιότητας κατέκτησαν τον “μουσικό” πλανήτη πείθοντας και τον πιο απαιτητικό ακροατή. Όλο αυτό το μεγαλείο θα ξεδιπλώνονταν μια μαγιάτικη νύχτα στον αττικό ουρανό με ένα φαντασμαγορικό σόου που δεν είχε προηγούμενο.
Από τις πρώτες απογευματινές ώρες το ετερόκλητο κοινό των Rammstein (δεν έχω ξαναδεί τόσες πολλές διαφορετικές εθνικότητες με τους Γερμανούς βέβαια να ξεχωρίσουν) άρχισε να συρρέει μαζικά και να εφορμά στα merchandise shop λίγο πριν ανοίξουν οι πύλες του ΟΑΚΑ. Το χρονικό σχεδιάγραμμα ακολουθήθηκε κατά γράμμα από τους διοργανωτές σε όλη την διάρκεια της συναυλίας με επαγγελματική συνέπεια.
Κάπου στις 19:30 θα κάνουν την εμφάνισή τους οι Abelard ένα γαλλικό γυναικείο ντουέτο που αναλαμβάνει να ανοίξει τις συναυλίες των Rammstein διασκευάζοντας κομμάτια τους αποκλειστικά στο πιάνο. Σε μια μικρή σκηνή τοποθετημένη στο κέντρο της αρένας, η Héloïse και η Yolande έκαναν φιλότιμες προσπάθειες να ζεστάνουν τον κόσμο παίζοντας συνολικά 10 κομμάτια σε μια ήπια εκδοχή των μεγάλων επιτυχιών των Rammstein. Υπήρξαν ελάχιστες στιγμές που κέρδισαν την προσοχή του κοινού, είναι αλήθεια, και δεν είμαι σίγουρος αν μια τέτοια υποτονική εκτέλεση είναι το ιδανικό “πρώτο πιάτο” για ένα τέτοιο event. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή support μπάντας δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση εύκολη.
Η ανυπομονησία μεγαλώνει κάθε λεπτό που περνά, μέχρι τα πρώτα σημάδια αυτού που θα επακολουθούσε να κάνουν την εμφάνισή τους στον “πύργο” που έχει στηθεί στο κέντρο της εξέδρας. Το εμβληματικό “R” τρεμοπαίζει στην κορυφή και σταδιακά αποκαλύπτει την έλευση των 6 μελών από την κορυφή σε μια τελετουργία υπό τους ήχους κλασσικής μουσικής. Η “προσγείωση” ολοκληρώνεται και σε ελάχιστα δευτερόλεπτα οι Rammstein θα ξεχυθούν στην σκηνή και θα πλημμυρήσουν με ενέργεια την ατμόσφαιρα με το “Ramm4” να δίνει τον τόνο και το κοινό να εκτονώνει εμφατικά την τεράστια προσμονή. Από τις πρώτες στιγμές αντιλαμβάνεσαι την άψογη ηχητικά παραγωγή και τον τέλειο συντονισμό με τα οπτικά εφέ που αρχίζουν δειλά να κάνουν την εμφάνισή τους. Οι οθόνες κοκκινίζουν για να ακολουθήσει το “Links 2-3-4” και τις “καρδιές να πάλλονται αριστερά”. Γράφτηκε για να σβήσει κάθε σπίθα εθνικισμού και κάθε απόπειρα εκμετάλλευσης της επιτυχίας τους όταν αυτή είχε αρχίσει να αχνοφαίνεται.
Το φώς του ήλιου έχει δώσει την θέση του σκοτάδι και αυτό στα πρώτα πυροτεχνικά εφέ που εντυπωσιάζουν με το “Keine lust” και το “ Sehnsucht” να βάζουν για τα καλά τον κόσμο στην εξίσωση που συμμετέχει εκστασιασμένος. “Asche zu asche” για την συνέχεια και οι εντάσεις θα μειωθούν πρόσκαιρα, για να βροντοφωνάξουν όλοι μαζί “Mein herz Brennt” με τις φωτιές κατά μήκος της σκηνής, αλλά και στους δύο “πύργους” την μέση της αρένας να ζεσταίνουν κυριολεκτικά τους παρευρισκόμενους. Γίνεται αντιληπτό πόσο προσεκτικά έχει σχεδιαστεί το σόου στην κάθε του λεπτομέρεια. Κάθε κομμάτι εκτελείται σε ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό, κοστούμια και εφέ εναλλάσσονται, ρόλοι και κινήσεις πάνω στην εξέδρα δίνουν “θεατρικό” σεμινάριο. Ο Till υποδειγματικός πρωταγωνιστής θα απογειώσει όλη την παράσταση με τις φωνητικές χορδές να πάλλονται οργισμένα και το “Puppe” με το “wiener blut” να προσφέρονται για αυτό.
Οι ταχύτητες θα πέσουν, τα πλήκτρα από τις πρώτες νότες του “Zeit” θα ηχήσουν το κοινό αρωγός στο “δράμα” που εκτυλίσσεται θα το συνοδεύσει μέχρι τέλους. Ελάχιστα δευτερόλεπτα ηρεμίας ένα εισαγωγικό διάλειμμα remix σε ρυθμούς “Deutschland” και οι κόκκινες στήλες στην σκηνή προμηνύουν την έλευσή του. Οι Γερμανοί δεν θα διστάσουν να κοιτάξουν στα μάτια τις αμαρτίες της ιστορίας τους, θα την περιγράψουν από την μάχη του Τευτοβούργιου Δρυμού και θα καταλήξουν σε ένα αινιγματικό αβέβαιο μέλλον. Η βαριά ατμόσφαιρα υποχωρεί για λίγο για να ευθυμήσουμε με το “Radio” και να οργιστούμε με το “Mein teil” με τα φλογοβόλα να έχουν την τιμητική τους.
Το πιο αναγνωρίσιμο παγκοσμίως κομμάτι τους ακολουθεί (“Du hast”) και τα καθηλωτικά οπτικά εφέ παντρεύουν ιδανικά τα βαριά riffs με την ηλεκτρονική μουσική πριν οι πύρινες γλώσσες του “Sonne” που γλείφουν ανελέητα οπαδούς και μπάντα ανεβάσουν για τα καλά τη θερμοκρασία. Έτσι θα ολοκληρωθεί το πρώτο μέρος με τον Till να φωνάζει την πιο γνωστή παγκοσμίως ελληνική λέξη και μια μικρή γεύση πιάνου από το “Ohne dich” να σβήνει τις φλόγες.
Οι φακοί των κινητών θα ανάψουν για να δούμε αιφνιδιαστικά τους Rammstein στην μικρή εξέδρα στο μέσο της αρένας για να ερμηνεύσουν το “Engel” με τη συνοδεία του πιάνου των Abelard. Οι φουσκωτές βάρκες είναι έτοιμες, για να τους μεταφέρει ο κόσμος και πάλι στην κυρίως εξέδρα σαν αναπαράσταση του βίντεο του “Auslander” όταν οι “πολιτισμένοι” επισκέπτονται και γίνονται ένα με τους ιθαγενείς εξωτικού νησιού. “Du riechst so gut” για τη συνέχεια και το διψασμένο κοινό είναι εκεί και συμμετέχει εκδηλωτικά σε κάθε λεπτό για να “ξεφύγει” ολοκληρωτικά στο “Pussy” με τα παιχνίδια πάνω στη σκηνή να δίνουν και να παίρνουν. Ένα ομοίωμα φαλλού εκτοξεύει αφρούς για να δροσίσει την feuerzone να διακωμωδήσει την σεμνοτυφία και να απενοχοποιήσει τα ερωτικά παιχνίδια.
Αυτό ακριβώς είναι οι χαρισματικοί Rammstein, ένα μωσαϊκό συναισθημάτων, πότε θλίψη και οργή πότε χαρά κι ευθυμία, με τις ακρότητες στα κέντρα διασκέδασης του Βερολίνου την εποχή του μεσοπολέμου να διαδέχονται δυστοπικά βιομηχανικά σκηνικά. Ο σκληρός ήχος με τα ηλεκτρονικά περάσματα και τις απόκοσμες ανατολίτικες πινελιές είναι ο “αρμοδιότερος” για να το εκφράσει κατάλληλα.
Η γιορτή καλά κρατεί και το “Ich will” δεν θα μπορούσε να λείπει μέσα σε ένα γενικότερο παραλήρημα από τη μέση του κομματιού και μετά κι επιστροφή στις ρίζες με το “Rammstein” λίγο πριν γραφτεί ο επίλογος. Με το μελαγχολικό “Adieu” η μπάντα θα αποχαιρετίσει το ελληνικό (και όχι μόνο) κοινό αποχωρώντας προς την κορυφή του εμβληματικού πύργου.
Η Αθήνα σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά μουσικά ευρωπαϊκά events είχε την τιμητική της. Ένας οργασμός ηχητικών και οπτικών αριστουργημάτων σε τέλεια αρμονία έβαλαν φωτιά σε κάθε γωνιά του σταδίου με τον πλέον υποψιασμένο να εντυπωσιάζεται και τον κάθε ανυποψίαστο να καθηλώνεται. Η φλόγα που άναψαν θα παραμείνει για καιρό στη μνήμη όσων παρευρέθηκαν, να σιγοκαίει όπως οι κορυφές του πύργου όταν έπεσε η αυλαία μέχρι να ανάψει για τα καλά την επόμενη φορά που θα συναντηθούμε. Adieu λοιπόν….
ABELARD setlist
1. Mutter
2. Klavier
3. Mein herz brennt
4. Wo bist du
5. Zeit
6. Ohne dich
7. Fruhling in Paris
8. Engel
9. Deutschland
10. Du hast
RAMMSTEIN setlist
1. Ramm4
2. Links 2-3-4
3. Keine Lust
4. Sehnsucht
5. Asche zu asche
6. Mein herz brennt
7. Puppe
8. Wiener blut
9. Zeit
10. Deutschland
11. Radio
12. Mein teil
13. Du hast
14. Sonne
15. Engel
16. Auslander
17. Du riechst so gut
18. Pussy
19. Ich will
20. Rammstein
21. Adieu
Φωτογραφίες – Video : Γιώργος Καπετανόπουλος
