Πίσω στο μακρινό πια 1986 κι ενώ οι Βρετανοί prog rockers Marillion απολάμβαναν την επιτυχία του “Misplaced Childhood”, μια μάλλον ασυνήθιστη ερώτηση έγινε στον frontman, τραγουδιστή και στιχουργό Dereck “Fish” Dick ,στα πλαίσια μιας συνέντευξης για το εφηβικό περιοδικό Just Seventeen… “σου έχουν πει ποτέ τη μοίρα;”
Ο υψηλόσωμος ποιητής θυμήθηκε έναν τύπο που λίγα χρόνια πριν του είχε πει το μέλλον. Του είχε πει χαρακτηριστικά πως θα είχε τρεις καριέρες στη ζωή του και είχε ήδη δύο, μία με τη δασοκομία και τη δεύτερη με τους Marillion. Του είχε πει επίσης πως θα παντρευτεί στα 29 του χρόνια, όπως και έγινε. Η τρίτη καριέρα του υποθετικά θα άρχιζε 18 μήνες αργότερα από τη μέρα της συνέντευξης αλλά τότε δεν είχε ιδέα ποια θα μπορούσε να είναι, ίσως η σοβαρή ενασχόληση με την υποκριτική ή η συγγραφή μιας νουβέλας. Σχεδόν ακριβώς 18 μήνες αργότερα, ο Fish εγκαταλείπει τους Marillion κι αρχίζει την προσωπική του μουσική διαδρομή. Σύμπτωση ή υπαινιγμός για ένα πλάνο που προϋπήρχε στο μυαλό του, κανείς δεν ξέρει.
Εκτιμώντας το τέταρτο και τελευταίο άλμπουμ των Marillion με τον Fish από απόσταση πια, αυτόματα σχεδόν το τοποθετεί κανείς σε εκείνη την κατηγορία των μεγάλων δίσκων που δημιουργήθηκαν μέσα από τεράστια πίεση και μεγάλες δυσκολίες.
Την άνοιξη του 1986 το γκρουπ ολοκληρώνει την περιοδεία του στη Νότια Αμερική ανοίγοντας για τους Rush. Τον Μάιο αρχίζει στο σπίτι του Steve Rothery να γράφεται η πρώτη μουσική για το “Clutching”. Οι επιπτώσεις της μεγάλης επαγγελματικής πίεσης στις προσωπικότητες των μελών αρχίζουν να φαίνονται από την αρχή. Η διαδικασία σφραγίζεται από συνεχείς συγκρούσεις, ανασφάλειες, διαφωνίες. Ο Fish, εγκλωβισμένος σε μια διαδικασία άλμπουμ-περιοδείας κι έναν πρόσφατο γάμο, βλέπει μια πιθανή έξοδο να πλησιάζει συνεχώς προς το μέρος του. Αργότερα, θα χαρακτηρίσει το στιχουργικό περιεχόμενο του άλμπουμ σαν την “αυτόγραφη νεκρολογία” του προς τους υπόλοιπους.
Ο δίσκος περιγράφει τη διαδρομή ενός συγγραφέα με χρόνιες αμφιβολίες για την ικανότητά του κι ένα σοβαρό πρόβλημα αλκοολισμού. Ο “Torch”, όπως ονομάζεται ο ήρωας του άλμπουμ, καθρεφτίζει όλες τις μεταπτώσεις του Fish στη διαδρομή μέχρι το πέρας. Ο Σκωτσέζος frontman είχε το concept του “Great Bar In The Sky” για την εικαστική υποστήριξη του θέματος και περιλάμβανε μια σειρά από επώνυμους καλλιτέχνες που χάθηκαν νωρίς λόγω των εξαρτήσεων με ουσίες.
Υπήρχε ήδη μια πρώτη συζήτηση των υπευθύνων της ΕΜΙ με τον Mark Wilkinson που σχεδίαζε τα άπαντα του group με το σκεπτικό το νέο εξώφυλλο να διαφοροποιηθεί σε σχέση με τα προηγούμενα. Στην πραγματικότητα συζητήθηκε να δουλέψουν σε έναν συνδυασμό σχεδίου και φωτογραφίας. Στα πλαίσια της αλλαγής, ένα νέο μοντέρνο λογότυπο αντικατέστησε το προηγούμενο.
Η φωτογράφηση του γκρουπ για το εξώφυλλο -και το οπισθόφυλλο καθώς για πρώτη φορά δεν ήταν “gatefold”- έγινε στο “Bakers Arms” στο Colchester από τον φωτογράφο Janks Van Helfteren. O Wikinson είχε τη φωτογραφία του, δεν πήρε όμως ποτέ τελικά τον ανάλογο χρόνο για να δουλέψει το έργο σύμφωνα με τις απαιτήσεις του αρχικού πλάνου. Η ΕΜΙ ψαλίδισε τον χρόνο και το budget, o Wikinson μείωσε τους χαρακτήρες που θα εμφανίζονταν και δούλεψε κι αυτός κάτω από ασφυκτική πίεση.
Τελικά, στο εξώφυλλο από αριστερά προς τα δεξιά εμφανίζονται οι: Robert Burns, Σκωτσέζος ποιητής, θύμα του αλκοολισμού στα 37 του, Dylan Thomas, Ουαλός ποιητής κι αυτός θύμα του αλκοολισμού στα 39 του, Truman Capote, ηθοποιός, νεκρός από κοκτέιλ αλκοόλ και ναρκωτικών (πιθανή αυτοκτονία) στα 59 του και Lenny Bruce, κωμικός, νεκρός στα 40 από υπερβολική δόση ηρωίνης.
Αντίστοιχα στο οπισθόφυλλο έχουν σχεδιαστεί οι μορφές των: John Lennon, το διάσημο “σκαθάρι” που δολοφονήθηκε στα 40 του, James Dean, ηθοποιός που χάθηκε στα 24 του σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, πιθανά μεθυσμένος , και Jack Kerouac, beat συγγραφέας θύμα του αλκοολισμού στα 48 του χρόνια.
O Mark Wilkinson εκδήλωσε συχνά από τότε την απογοήτευσή του για το τελικό αποτέλεσμα σε αντίθεση με την άποψή του πως το άλμπουμ ήταν μουσικά εκπληκτικό. Η φιγούρα του Torch στο τέλος του μπαρ, κεντρικό πρόσωπο με τις ενδείξεις να τον συνδέουν με τον τυπικό γελωτοποιό των Marillion, καταστροφέας και φύλακας άγγελος μαζί, θα συνοδευόταν θεωρητικά από περίπου είκοσι φιγούρες καταραμένων, μεταξύ των οποίων ο Jim Morrison και η Janis Joplin.
Λίγο πριν την εκπνοή του 1986, το γκρουπ παρουσίασε για πρώτη φορά κάποια από τα νέα τραγούδια, παίζοντας τα “Warm wet circles”, “White Russian” και “Incommunicado” σε περιορισμένα “Web gigs”, μπροστά στο fan club τους. Όλοι τους διαπίστωσαν πως είχαν στα χέρια τους μια σπουδαία νέα δουλειά, χωρίς φυσικά αυτό να επουλώσει τις πληγές στις σχέσεις τους. Ο Fish με τον Rothery συγκρούονται και πιάνονται στα χέρια κάποια στιγμή.
Οι ισορροπίες είναι πια οριακές. Ο παραγωγός Chris Kimsey παρασύρεται από το γενικότερο κλίμα, διαφωνεί συχνά με τον Rothery κι αποκτά μια ανεξήγητη εμμονή με την επαναλαμβανόμενη επεξεργασία του “Going under”, που είναι ίσως το πιο αφαιρετικό τραγούδι του άλμπουμ. Η όλη διαδικασία είναι ένα μαρτύριο υπομονής με την κατάληξη να γίνεται όλο και περισσότερο προφανής.
Μουσικά, το άλμπουμ είναι ένα ορόσημο για το μοντέρνο prog rock. Φρέσκο ηχητικά και ευδιάκριτο σε μια ελκυστική συνολικά πρόταση, καταφέρνει να αναδείξει τις έξυπνες δομές των μουσικών σε μοναδικά τραγούδια όπου το συναίσθημα περισσεύει. Σπάνια η αναλογία τεχνοκρατίας και έκφρασης προσφέρει τέτοιο αποτέλεσμα και από τα τέσσερα άλμπουμ του γκρουπ με τον Fish, είναι πιθανά το πιο αβίαστα νεωτεριστικό, καθώς το “Fugazi” βασίζεται περισσότερο σε πιο δύστροπες διαδρομές τραγουδιών και ιδιαιτερότητες στην παραγωγή και τα δύο άλλα ακούγονται πιο παραδοσιακά.
Ο Fish που έχει από το ξεκίνημα ενδυθεί το μανδύα του εξαιρετικά διαβασμένου στιχουργού, παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς των υπόλοιπων, μας χαρίζει μερικές από τις πιο ευρηματικές, εντυπωσιακές συνειρμικές αλυσίδες. Στο “Warm wet circles” ο Τorch επιστρέφει με τη σκέψη του στη μικρή πόλη που μεγάλωσε, παρακολουθώντας την ταπεινή πραγματικότητα του ήρωα “9 με 5” που θα παντρευτεί τελικά το κορίτσι που γνώρισε στα 16 του στην παμπ. Το ταξίδι των “ζεστών υγρών κύκλων” θα ξεκινήσει από τα ίχνη των ποτηριών στο μπαρ και μέσα από μια συγκλονιστική διαδρομή θα καταλήξει σε μια πεταμένη βέρα. Στο “At that time of the night” που ουσιαστικά κλείνει τη συγκλονιστική τριλογία της έναρξης του άλμπουμ, υπάρχει ουσιαστικά η δήλωση παραίτησης του Fish στους ίδιους τους στίχους του τραγουδιού.
Η διαδρομή του Torch και το καθρέφτισμα των αδιεξόδων του Fish, γεννούν κάποια από τα πιο διαχρονικά και αποδεκτά τραγούδια τους. Το τολμηρότερο, λόγω της πολιτικής του απόχρωσης, το επικό “White Russian” αποτελεί ως σήμερα ένα από τα πληρέστερα και πιο απαιτητικά, μουσικά και στιχουργικά, δημιουργήματα των Marillion. Μετά την εκλογή του Kurt Waldheim, που είχε κατηγορηθεί για εγκλήματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στη θέση του προέδρου της Αυστρίας, και την άνοδο της δράσης του νεοναζισμού στην Ευρώπη, ο Fish εμφανίζει τον Torch να παρακολουθεί σε πλήρη σύγχυση τις εξελίξεις, με τον διχασμένο του εαυτό να μοιράζεται ανάμεσα στον ρεαλιστή και τον δραπέτη και τελικά να νικά η φυγόπονη πλευρά του.
Ξαπλωμένος σε ένα κρεβάτι κάποιου Holiday Inn και κοιτάζοντας τα χαραγμένα σημάδια των ερωτευμένων στο ταβάνι, ο Fish καταλήγει σε ένα άσχημο συναισθηματικό τηλεφώνημα μεγάλων σιωπών και η υπόθεση να έχεις αφήσει τη γυναίκα και τα παιδιά σου πίσω και να έχεις καταλήξει σε ένα άθλιο ξενοδοχείο με ένα θλιβερό μπαρ, γεννά τελικά το συντριπτικό “Sugar mice”.
Στο φινάλε του “The last straw” o Torch αρχίζει να γράφει και συνεχίζει να πίνει, ενώ ο Fish τρυπώνει τις φράσεις “but everything is still the same, passing the time, passing the blame, we carry on in the same old way”, στο τελευταίο του-στην πραγματικότητα- τραγούδι με τους Marillion. Στο φωνητικό ντουέτο κορύφωσης με την Tessa Niles, o Fish επιμένει εμφατικά “we ‘re clutching at straws” και η Niles επιβεβαιώνει “still drowning”. Το σαρδόνιο γέλιο του Fish στο τέλος, δεν αφήνει κανένα περιθώριο: ο Torch έχασε…
Το “Clutching At Straws” κυκλοφόρησε επίσημα στις 12 Ιουνίου του 1987. Περίπου έναν χρόνο αργότερα, στις 23 Ιουλίου 1988, ο Fish κάνει στο Craigtoun Country Park την τελευταία του εμφάνιση στη σκηνή με το γκρουπ. Το Σεπτέμβριο ανακοινώνεται επίσημα η αποχώρησή του. Η ΕΜΙ κυκλοφορεί το single “Freaks” στις 21 Νοεμβρίου σαν αποχαιρετισμό κι ευχαριστήριο στους οπαδούς κι οχτώ μέρες αργότερα το live album “La Gazza Ladra”.
O Fish ακολούθησε προσωπική καριέρα και κυκλοφόρησε το πρώτο -και σημαντικότερο άλμπουμ του- το 1990, με τίτλο “Vigil In A Wilderness Of Mirrors”. Οι Marillion προσέλαβαν τελικά τον πρώην κημπορντίστα και τραγουδιστή των Europeans, Steve Hogarth και…
Αυτό είναι μια άλλη μεγάλη ιστορία.
(Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο rockway.gr).
