Articles – CHRIS DE BURGH: Η αέναη μάχη του καλού με το κακό

ARTICLE

Το δύσκολο ξεκίνημα της καριέρας του Βρετανοϊρλανδού μουσικού τον έβρισκε απένταρο να μένει στο διαμέρισμα ενός φίλου, έχοντας μόλις υπογράψει συμβόλαιο με την δισκογραφική εταιρεία A&M. Μόλις λίγους μήνες μετά το ντεμπούτο του με τον τίτλο “Far Beyond These Castle Walls”, o Chris De Burgh επέστρεψε με ένα άλμπουμ που έμελλε να δώσει μακροπρόθεσμα μια σπουδαία καλλιτεχνική και εμπορική ώθηση στην καριέρα του και να καθιερώσει κάποια κλασικά τραγούδια που τον ακολούθησαν στις ζωντανές εμφανίσεις του για χρόνια.

Το “Spanish Train and Other Stories” ηχογραφήθηκε στα Ramport and Scorpio Sound Studios στο Λονδίνο. Στο ίδιο στούντιο ηχογράφησαν οι Supertramp το τρίτο τους άλμπουμ “Crime of the Century”, και η γνωριμία μαζί τους τον έβαλε πάνω σε ένα αεροπλάνο, να περνά τον Ατλαντικό και να ανοίγει για αυτούς σε εμφανίσεις στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήταν μόλις 26 χρονών, χωρίς καν μάνατζερ, ένας τραγουδοποιός με την κιθάρα του, απέναντι σε ένα κοινό που περίμενε να ακούσει διαφορετική μουσική και πέρασε κάποιες πολύ δύσκολες νύχτες με συνεχείς αποδοκιμασίες. Εκεί ήταν η πρώτη φορά που διαπίστωσε την αντοχή του τραγουδιού “Spanish Train”, καθώς ασκούσε μια περίεργη έλξη ακόμα και σε εχθρικό κοινό.

 Το σχεδόν ανατριχιαστικό αυτό μπαρόκ μελοποιημένο ποίημα άρχισε να παίρνει μορφή όταν βρέθηκε σε διακοπές στην Ισπανία το 1974, κάνοντας ένα διάλειμμα από την ηχογράφηση του πρώτου του άλμπουμ. Πήρε την κιθάρα του και ανέβηκε σε ένα τρένο για τη Σεβίλλη. Εκείνο τον καιρό μιλούσε αρκετά καλά ισπανικά, οπότε σκέφτηκε να πάει μόνος εκεί. Καθώς βρισκόταν στο τρένο, και πήγαινε πολύ αργά, θυμάται πως κοίταξε έξω από ένα παράθυρο και πάνω σε μια πλαγιά. Τη ματιά του τράβηξε ο τρόπος με τον οποίο οι Ισπανοί έκαναν τα χωρίσματα μεταξύ των χωραφιών: έπαιρναν δύο ή τρία κομμάτια ξύλου, τα έβαζαν μαζί, τα σήκωναν και έφτιαχναν ένα είδος υποτυπώδους φράχτη. Αυτά τα κομμάτια ξύλου ήταν πολύ φαγωμένα, στριμμένα και στεγνά. Κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο, βλέποντας μια σειρά από αυτά τα χωρίσματα να ανεβαίνει στο λόφο καθώς το τρένο περνούσε, σκέφτηκε “Θεέ μου!, μοιάζουν με σκελετούς που χορεύουν!” Μετά λίγα λεπτά αργότερα πέρασαν μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό Γουαδαλκιβίρ και αμέσως έγραψε στο χαρτί του “Υπάρχει ένα ισπανικό τρένο που τρέχει μεταξύ Γουαδαλκιβίρ και παλιάς Σεβίλλης” – έπρεπε να βάλει “παλιά Σεβίλλη” για να έχει την κατάλληλη ομοιοκαταληξία. Και τότε φαντάστηκε το όραμα ενός τρένου που βροντούσε τη νύχτα έχοντας για οδηγό έναν σκελετό. Μπορούσε κανείς να δει τα κόκκαλά του να ανάβουν από τη φωτιά στο μπροστινό μέρος του κινητήρα καθώς έβγαινε κάπως έξω από την καμπίνα. Με αυτό τον τρόπο γεννήθηκε το τραγούδι. Πιάστηκε από αυτή την πρώτη γραμμή και έγραψε το τραγούδι στο τρένο. Το υπόλοιπο τραγούδι είναι καθαρή φαντασία και τα έγραψε όλα καθώς προχωρούσε. Σκέφτηκε το παιχνίδι με τα χαρτιά και τον Θεό και τον διάβολο που στοιχηματίζουν για τις ψυχές των νεκρών. Απλώς αναπτύχθηκε από εκείνη την αρχή. Καθώς λοιπόν ο Θεός με το διάβολο παίζουν πόκερ με τις ψυχές τους, ο διάβολος κλέβει και κερδίζει το παιχνίδι.

Το τραγούδι τελειώνει με τη στροφή:

“And far away in some recess

The Lord and the Devil are now playing chess

 The Devil still cheats and wins more souls

 And as for the Lord, well, he’s just doing his best”.

Το τραγούδι θεωρήθηκε βλάσφημο στη Νότια Αφρική και ο δίσκος απαγορεύτηκε. Η A&M records κίνησε δικαστικές διαδικασίες για να ακυρωθεί η απαγόρευση, και η αγωγή ήταν τελικά πετυχημένη. Όμως όσο η υπόθεση ήταν σε εξέλιξη, η A&M κυκλοφόρησε το άλμπουμ με τον τίτλο “Lonely Sky and Other Stories” (χωρίς δηλαδή το επίμαχο “Spanish Train”), και η έκδοση αυτή θεωρείται πια συλλεκτική. Βέβαια, το ομότιτλο κομμάτι με το οποίο είχαν πρόβλημα οι αρχές. Το τελευταίο τραγούδι, “Just Another Poor Boy”, προκάλεσε και αυτό αντιδράσεις, καθώς έγιναν παραλληλισμοί όχι μόνο με την ιστορία της σύλληψης του Ιησού, αλλά και με τους ηγέτες της μαύρης πλειοψηφίας στη χώρα. Ο στίχος “οι δημόσιες συναντήσεις του αποτελούσαν κίνδυνο για το κράτος” ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Στον ίδιο αυτό δίσκο όμως υπήρχε και ένα ακόμα τραγούδι με έντονη την παρουσία του Θεού, μια σύνθεση που τελικά με τα χρόνια καθιερώθηκε σαν ένα από τα πιο δημοφιλή χριστουγεννιάτικα τραγούδια, το “A Spaceman came Travelling”. Εκείνη την εποχή, ο Chris de Burgh είχε διαβάσει το βιβλίο “Chariots of the Gods” του Erich von Däniken, και τον έκανε να σκεφτεί “τι θα γινόταν αν το αστέρι της Βηθλεέμ ήταν ένα διαστημικό σκάφος και αν πράγματι υπήρχε ένα καλοσυνάτο ον ή οντότητα στο σύμπαν που παρακολουθεί τον κόσμο και τα ανόητά μας πράγματα που κάνουμε ο ένας στον άλλον.” Σαν θερμός θαυμαστής του Ιρλανδού ποιητή William Butler Yeats, του οποίου το έργο “The Second Coming” υποστηρίζει ότι κάθε 2.000 χρόνια περίπου θα συνέβαινε ένα μεγάλο κατακλυσμικό γεγονός, ο de Burgh είδε τη γέννηση του Χριστού σαν “ένα τέτοιο γεγονός και στη συνέχεια 2.000 χρόνια αργότερα θα ήταν παρόμοιο”. Φαντάστηκε “τη σκηνή της γέννησης, το πράγμα που αιωρείται πάνω και μπορούσε να δει τους βοσκούς στα χωράφια και αυτή την παράξενη, αιθέρια μουσική να παρασύρεται στον αέρα και να δημιουργεί την απορία  “τι στο καλό είναι αυτό;”.

Το “Spanish Train and Other Stories” μπορεί να μην έφερε άμεσα την τεράστια επιτυχία, όμως τόσο το άλμπουμ όσο και η περιοδεία προώθησης μεγάλωσαν αισθητά τον πυρήνα των φίλων του, και ο καλλιτέχνης άρχισε να αποκτά ένα cult κοινό. Ο κόσμος αγάπησε ιδιαίτερα τα δυο παραπάνω τραγούδια, όπως άλλωστε και το αιρετικό “Patricia The Stripper”. Μέσα σε αυτή την πανέμορφη αναπαράσταση της μάχης του καλού με το κακό, η δυνατότερη εντύπωση είναι η στωικότητα ή ανοχή του Θεού απέναντι στην απάτη του διαβόλου, φωτίζοντας τόσο χαρακτηριστικά αλλά και με αγωνία την ευάλωτη πλευρά του φωτός συγκριτικά με την αδίστακτη δύναμη του σκοταδιού, ίσως μια συχνή απάντηση για τα περισσότερα από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας.

Avatar photo
About Γιώργος Γεωργίου 1188 Articles
Αν και από την τρυφερή ηλικία των ισχυρών δονήσεων κυνηγούσε την άκρη του Ουράνιου Τόξου, κάποια στιγμή στην εφηβεία του ανακάλυψε πως γεννήθηκε με ένα Triryche σημάδι, έστω και αν αυτό τον πρόδωσε μόλις τον οδήγησε στη Γη της Επαγγελίας. Ψάχνοντας για μια καλύτερη ζωή ένωσε το αγαπημένο του δίπολο, από το απόλυτο Καναδικό τρίο ως τα παλικάρια του "Νησιού" από το Aylesbury που ανάστησαν ένα ιδίωμα με τον Ψηλό ποιητή-ψάρι και αγκάλιασαν το μέλλον με τον κύριο "Η". Έμαθε και συνεχίζει να αγαπά με το ίδιο πάθος τους μεγάλους του τσίρκου της μουσικής αλλά και τα άγνωστα ευρήματα των ατέλειωτων ανασκαφών, όπως αγαπά και τις υπερβάσεις στα μουσικά ιδιώματα και άνετα θα έπινε κουβάδες από καφέ με τον Martin Walkyier και τον Paddy McAloon στο ίδιο τραπέζι. Ένας από τους διακαείς πόθους του με το πληκτρολόγιο ή την "πένα" είναι να συμφιλιώσει την παραδοσιακή prog metal παράταξη με τους μοντέρνους πιονιέρους του χώρου, μένοντας με πάθος ετοιμοπόλεμος σε κάθε προειδοποίηση της μοίρας για την εξάπλωση των λεπρών. Δυσκολεύεται ακόμα και σήμερα να δραπετεύσει από τις σελίδες του Σαρτρ, έστω και αν ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος. Σιχαίνεται τη σοβαροφάνεια, τον φασισμό κάθε απόχρωσης και τον Κούγια. Ο κινηματογράφος μάλλον στένεψε πολύ γι' αυτόν μετά το "Διάφανο Δέρμα", ενώ όταν κοιτάζει το Subbuteo με μεγεθυντικό φακό, προτιμά οι ομάδες του σε οποιοδήποτε χορτάρι του πλανήτη να φοράνε βυσσινί.