Τον Νοέμβριο του 1979 οι ταλαντούχοι νεαροί μουσικοί από τη Γλασκώβη που βαπτίστηκαν από έναν στίχο του “Jean Genie” του David Bowie, κυκλοφόρησαν το δεύτερο άλμπουμ τους. Έχοντας τον τίτλο “Real to Real Cacophony”, ήταν ένα δύστροπο έργο που έλαβε συχνά τον σημαίνοντα έπαινο του πιο αντιεμπορικού δίσκου που κυκλοφόρησε ποτέ η Arista. Όσο το γκρουπ ένιωθε να θεριεύει καλλιτεχνικά, τόσο η στάση της Arista έδειχνε πως ο δρόμος της εξόδου δεν ήταν μακριά.
Ήταν η περίοδος που άρχισαν οι έντονες φήμες για το ζωηρό ενδιαφέρον της Virgin. Κάποια χρέη είχαν αρχίσει ήδη να συσσωρεύονται, και η ενασχόληση με τα οικονομικά που είχε ως τότε το επίπεδο ενός χόμπι έγιναν πια σκέψεις και αγωνίες για τον αριθμό των δίσκων που θα πουλούσαν, χωρίς όμως να μεταφραστεί σε συνθετική σκοπιμότητα.
Ο Kerr είχε πει πως αν υπάρχει μια συνολική αίσθηση που μπορεί να περιγράψει το τρίτο τους άλμπουμ, “Empires And Dance”, είναι αυτή ενός αγοριού, ενός ανθρώπου που τρέχει μακριά, του φυγά. Η έμπνευση ήρθε από τις εμπειρίες της περιοδείας για την προώθηση του “Real…”. Η περιοδεία ήταν για τους Simple Minds μια ευκαιρία για απόδραση, όχι ένα ταξίδι στον αυτοκινητόδρομο καταδιώκοντας το rock & roll όνειρο, αλλά μια σπάνια δυνατότητα εξερεύνησης νέων τόπων και πολιτισμών. Μια παρέα 20χρονοι ταλαντούχοι μουσικοί μέσα στη δίνη της πολιτισμικής χοάνης της Ευρώπης και των πολιτικών συγκρούσεων, γίνονται οι παρατηρητές των διαιρέσεων μιας ηπείρου που επιβλήθηκαν πριν από 35 χρόνια. Οι βόμβες των νεοναζί στην Μπολόνια, σε μια συναγωγή στο Παρίσι, και στον σιδηροδρομικό σταθμό του Μονάχου, τα χτυπήματα από τη Φράξια Κόκκινος Στρατός, οι Ρώσοι φρουροί στο Βερολίνο, ο ανεξάρτητος ιταλικός και γαλλικός κινηματογράφος, ο Camus, ο Greene, μια καταιγίδα ερεθισμάτων δικαιολογημένα γέμισε τους ασκούς της έκφρασης.
Το γκρουπ αυτή τη φορά ηχογράφησε κάποια demo για το άλμπουμ, από τραγούδια που είχαν ήδη παίξει ζωντανά στην πρόσφατη περιοδεία, όπως τα “I Travel”, “Capital City” και “Room”. Αν και η Arista πρότεινε κάποια στιγμή τον David Cunningham για την παραγωγή, οι Minds συνέχισαν και πάλι με τον Leckie που ήδη είχε δουλέψει στα demo, και επέστρεψαν στα γνώριμα πια Rockfield Studios.
Η μουσική βασίστηκε σημαντικά στα θεμέλια του rhythm section. Άλλωστε, πολύ συχνά όλα ξεκινούσαν από τις γραμμές του Derek στο μπάσο. Ξόδεψαν αρκετό χρόνο δουλεύοντας πάνω σε ήχους, δίνοντας εντυπώσεις των κήμπορντς στην κιθάρα και αντίστροφα. Οι εμφανείς επιρροές από Kraftwerk, David Bowie, Joy Division σμιλεύουν συνολικά την χορευτική προσέγγιση της μουσικής σε τραγούδια σαν το εναρκτήριο συναρπαστικό “I Travel”. Οι Minds υπήρξαν από το ξεκίνημα δεκτικά πληθωρικοί για να γνωρίζουν την επιλεκτική αξία της disco, και διερεύνησαν ακόμα περισσότερο αυτή τη ρυθμική κατεύθυνση που θα έπαιρναν σύντομα και οι New Order, και στο δεύτερο single του άλμπουμ, το “Celebrate”.
Η χρήση του ρυθμού γίνεται συγκλονιστικά πανούργα στο αιώνιο “This Fear Of Gods” , μια απειλητική περιπλάνηση, με τη φωνή του Kerr να πάλλεται σε έναν παγωμένο πανικό, και την δύστροπη σκιά του σαξόφωνου να απλώνεται επαναληπτικά. Η εξωτική παρατηρητικότητα του “Capital City” είναι ενδεικτική του μωσαϊκού των εντυπώσεων, και το “Twist/Run/Repulsion” δεν γίνεται να αποφύγει τον συνειρμό των Tuxedomoon. Το σύντομο αλλά εθιστικό “Kant Kino” πήρε το όνομά του από ένα art house σινεμά του Βερολίνου, ενώ το “Room” σχεδόν βρέχεται από τις ηχητικές, υπνωτικές σταγόνες των Velvet Underground.
Όταν ο δίσκος ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 1980, η Arista δεν ήξερε πραγματικά τι να τον κάνει, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες τους. Με περισσή αίσθηση χιούμορ ο Kerr και ο Leckie έστειλαν ένα τηλεγράφημα στην εταιρία: “Τι φοβερό άλμπουμ …Στοπ. Αυτό το άλμπουμ είναι hit. Στοπ. Jim Kerr. Γλασκώβη”.
Η φωτογραφία στο εξώφυλλο άνηκε στον γερμανό φωτογράφο Michael Ruetz, και την εντόπισε ο Jim Kerr σε ένα περιοδικό στη διάρκεια μιας πτήσης. Το άγαλμα που εμφανίστηκε σε πόστερ αλλά και T-shirts και συχνά αναφερόταν σαν “στρατιώτης”, ήταν στην πραγματικότητα ένας αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας.Η κυριλλική γραμματοσειρά που χρησιμοποιήθηκε στον τίτλο, ενέπνευσε τους Manic Street Preachers για το artwork στο άλμπουμ τους “The Holy Bible”.
Όπως οι κουρασμένες αισθήσεις και αντιλήψεις περιμένουν από τις νέες να αποκαλύψουν όσα συλλαμβάνουν οι αισθητήρες τους, έτσι και ο μουσικός τύπος άκουσε τους Minds να γίνονται πολίτες αυτού του ευρωπαϊκού κόσμου που γνώρισαν στις περιοδείες τους, και να δημιουργούν με τις πολυσυλλεκτικές τους εντυπώσεις το πιο “ευρωπαϊκό”, ως τότε, άλμπουμ τους. Οι Minds πάνω στις ράγες του μπάσου του Derek, και με όπλα την επικράτηση της επανάληψης και την υπνωτιστική περιήγηση στις εικόνες, συνεχίζουν να ελέγχουν απόλυτα όλα εκείνα τα art pop στολίδια που ζήλεψαν στους μέντορές τους. Οι μουσικές τους περιγραφές είναι αλλόκοτες, σαν τις συγκρούσεις και τις ακρότητες που συνυπάρχουν στα ταξίδια τους, και οι ερμηνείες του Kerr ενισχύουν ακόμα περισσότερο, μια παγωμένη, πικρή ειρωνεία, μια απαθή σύγχυση. Σε μια ήπειρο που οι δέσμες της σύγχρονης έκφρασης περνούσαν ανάμεσα από την ασχήμια και τη βία της εποχής, ο στίχος “στο αεροδρόμιο παίζει Brian Eno” (άλλη μια εμφανής επιρροή) θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του άλμπουμ. Το “Empires and Dance” είναι ένας αντισυμβατικός, περίεργος, ταραχώδης, μυστηριώδης, γοτθικός, παγανιστικός δίσκος που εμφύσησε έναν πυρετώδη μοντερνισμό με τον “disco-rock” ήχο του.
Το άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 12 Σεπτεμβρίου του ’80. Η Arista, πιστή στην αυξανόμενη αρνητικότητά της για το γκρουπ, τύπωσε στην αρχή μόλις 15.000 αντίτυπα και περίμενε να εξαντληθούν. Μετά, έκανε ξανά το ίδιο, με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειψη του άλμπουμ στα δισκοπωλεία μέχρι την επόμενη τροφοδοσία. Ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. Όντας έτοιμοι να προφασιστούν διάλυση για να γλυτώσουν από τα δεσμά της και χρεωμένοι, δέχονται σαν απρόσμενο δώρο την προσφορά της Virgin και του Branson να πληρώσει 35.000 λίρες για να αγοράσει ουσιαστικά το χρέος. Ο Peter Gabriel γίνεται μεγάλος θαυμαστής τους και τους παίρνει σε περιοδεία μαζί του τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο, αναλαμβάνοντας να πληρώσει τα περισσότερα από τα έξοδά τους.
Αφήνοντας πίσω την εποχή της Arista και του “τα κάνετε λάθος”, περνούν πια στη Virgin και την εποχή του “κάνετε το σωστό πράγμα και είναι ζήτημα χρόνου να κατακτήσετε τον κόσμο”.
