Από τον Μάιο του 1983, ο Ronnie James Dio έβαλε στον χάρτη του σύγχρονου heavy metal το προσωπικό του σχήμα, τους DIO, με το ντεμπούτο άλμπουμ τους “Holy Diver” να γίνεται άμεσα κλασικό, και να θέτει τον πήχη του σχήματος πολύ ψηλά. Παράλληλα, η δισκογραφική τους εταιρεία Warner Bros, έδειξε επιτέλους ενδιαφέρον, θέλοντας φυσικά να εκμεταλλευτεί την απρόσμενα μεγάλη επιτυχία του πρώτου δίσκου τους.
Με τον Dio να είναι όμως απόλυτα επικεντρωμένος σε έναν συγκεκριμένο σκοπό, μια καθορισμένη κατεύθυνση και μια καλλιτεχνική επιδίωξη που ήδη είχε αρχίσει να παίρνει το σχήμα της στο μυαλό του, δεν ήταν και το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο να του επιβληθούν αποφάσεις. Ήταν μια περίεργη εμπειρία για τον ίδιο, έχοντας παραμερίσει οριστικά δικτατορικές παρουσίες και όντας το αφεντικό του εαυτού του, να αντιμετωπίζει για άλλη μια φορά την πίεση να γίνει περισσότερο εμπορικός. Αυτό ήταν που ουσιαστικά του κόστισε τη θέση στο μικρόφωνο των Rainbow, όμως και αυτή τη φορά ήταν αδιαπραγμάτευτος για τη μουσική ταυτότητα του επόμενου δίσκου.
Η πρώτη του άρνηση είχε να κάνει με την πρόθεση της εταιρείας να προσλάβει έναν αναγνωρισμένο παραγωγό, κάτι που μεταφράστηκε σύντομα σε πρόταση στον περίφημο Ted Templeman (Van Morrison, Montrose, Doobie Brothers, Van Halen, Captain Beefheart και άλλοι). Ο Dio, χωρίς να έχει κάτι προσωπικά με τον Templeman, ήταν εντελώς αντίθετος στην ιδέα να αναλάβει την παραγωγή. Πίστευε πως δεν θα ήταν εύκολο να αναδείξει τον πραγματικό ήχο των DIO, και ο ίδιος ήταν πεπεισμένος πως μπορούσε να το καταφέρει αυτό, πατώντας στην ηχητική ευστοχία του “Holy Diver”. Ευτυχώς για τον Dio, το πρόγραμμα του Templeman ήταν ήδη πυκνό και βαρύ, έχοντας να κάνει άλμπουμ με τους Aerosmith, David Lee Roth και Eric Clapton στο άμεσο μέλλον.
Τον ίδιο δρόμο με το ενδεχόμενο άλλου παραγωγού πήραν και οι βλέψεις της Warner για περισσότερο εμπορικά τραγούδια που θα ακούγονταν πιο συχνά στο ραδιόφωνο. Η βλέψη του Dio ήταν απόλυτη και ξεκάθαρη, άλλο ένα ασυμβίβαστο DIO άλμπουμ, στα χνάρια του “Holy Diver”. Έτσι, μαζί με κάποια νέα ονόματα υποψήφιων παραγωγών, κατέληξαν στα σκουπίδια και οι υποδείξεις τους για το πρώτο single του δίσκου.
Η μοναδική σημαντική αλλαγή ήταν αυτή που έφερε ο ίδιος ο Dio, όταν καθιέρωσε τον κημπορντίστα της περιοδείας για το “Holy Diver”, Claude Schnell, σαν πλήρες μέλος του συγκροτήματος, ακριβώς πριν αρχίσουν να δουλεύουν στο άλμπουμ. Ο Claude ήταν ένας πολύ ευχάριστος και βολικός άνθρωπος που άρεσε σε όλους. Ο Dio πόνταρε πολλά στην κλασική του εκπαίδευση για τη συνολική βελτίωση της μπάντας, και εντυπωσιάστηκε όταν ο Claude διάλεξε να πάρει ένα keyboard DX7, κάτι που ήταν μια μάλλον περιθωριακή και ασυνήθιστη επιλογή τότε. Στις αρχικές του δοκιμές προέκυψε και ο ήχος που εμπλούτισε τα μέρη του μυθικού ομότιτλου τραγουδιού.
Ο σχεδιασμός του Dio ήταν να αποφύγουν αυτή τη φορά το Los Angeles και τους αναρίθμητους περισπασμούς, για να συγκεντρωθούν απόλυτα στη μουσική. Πριν όμως μεταφερθούν στο κατάλληλο στούντιο, ήθελε να είναι βέβαιος πως είχε έτοιμο το σημαντικό τραγούδι που τελικά θα καθόριζε το ύφος του άλμπουμ. Είχε ήδη γραμμένους τους στίχους για δυο κλασικά τραγούδια, το “The Last in Line” και το “Egypt (The Chains Are On)”. Ο Vivian Campbell είχε γράψει την εισαγωγή για το ομότιτλο, και σε μια πρόβα στο L. A., πρόσθεσαν και το τερατώδες ριφ του. Το τραγούδι που θα αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της νέας δουλειάς ήταν εκεί, ο Ronnie ήταν ήρεμος, και βέβαιος πως θα γράψουν ένα σπουδαίο άλμπουμ.
Το “The Last in Line” αποτελεί άλλο ένα σημαντικό κομμάτι βγαλμένο από τις πιο επίμονες σκέψεις και έγνοιες του μεγάλου τραγουδιστή. Αν και συνήθως απέφευγε να αποκρυπτογραφεί τα επιμέρους στοιχεία των στίχων του, αφήνοντας ένα πλαίσιο ελευθερίας στην ερμηνεία του ακροατή, ήταν στιγμές που τελικά μοιραζόταν κάποιες στιγμές στη διαδικασία της σκέψης του. Έτσι, σε κάποια συνέντευξή του αργότερα, είχε εξηγήσει πως σύμφωνα με την άποψή του, η ανθρωπότητα είναι πραγματικά “η τελευταία στη σειρά”. Εννοούσε πως φτιάχνουμε μόνοι μας τον δικό μας παράδεισο ή κόλαση, με τις επιλογές μας, υπονοώντας πως δεν υπάρχει κάποιος ανώτερος διαιτητής. Με αυτούς τους όρους, το τραγούδι περιγράφει την αναζήτηση της ανακάλυψης των εαυτών μας.
Με μια άμεση αναφορά στον Μάγο του Οζ στην αφετηρία του, το τραγούδι σπρώχνει την ανθρώπινη ύπαρξη στην περιπέτεια της ζωής. Από την αθωότητα της γέννησης, στο ταξίδι της απόπειρας να μάθουμε ποιοι είμαστε πραγματικά, στην αναζήτηση της αλήθειας και τη συγκίνηση αυτής της υπαρξιακής απόπειρας, το τραγούδι μοιάζει να μας αφήνει στη δίνη μιας ατέρμονης απόπειρας να ζυγίσουμε αν είμαστε τελικά καλοί ή κακοί. Από τη στιγμή που μπαίνουμε σε αυτή την περιπέτεια είναι αναπόφευκτο να φθείρεται η αθωότητα, όμως ακόμα και η κρίση στη ζυγαριά του καθένα είναι υποκειμενική.
Το “The Last in Line” ήταν το πρώτο τραγούδι που ολοκληρώθηκε για το άλμπουμ, δίνοντας τις συντεταγμένες του έργου. Ο Claude Schnell έδωσε κάποια στιγμή τη δική του ερμηνεία: “Ο Ronnie το είπε ήδη στο “Heaven And Hell”: “Κανείς δεν αιμορραγεί για τον χορευτή” , και πράγματι κανένας τους δεν αιμορραγούσε για τον χορευτή. Η χορεύτρια του μπαλέτου βασανίζει τα πόδια της και αιμορραγεί κυριολεκτικά για την τέχνη της, για να δώσει πολιτισμό σε όσους την κοιτούν με υποτίμηση. Ο Ronnie είδε εμάς τους rock μουσικούς με τον ίδιο τρόπο. Διατηρούμε μια κοινωνία που μας περιφρονεί. Είμαστε οι λιγότερο τυχεροί, αυτοί που είμαστε τελευταίοι στη σειρά”.
Με την εισαγωγή του arpeggio, το τερατώδες riff, τα θέματα των keyboards του ρεφρέν και τους στίχους να μπαίνουν στη θέση τους, το τραγούδι ακουγόταν σαν να μπορούσε να αποτελέσει άλλο ένα έπος του Dio. Το μόνο που έπρεπε να κάνουν τώρα ήταν να πάνε κάπου και να το ηχογραφήσουν σωστά.
Το στούνιο Caribou Ranch στο Κολοράντο στα Βραχώδη Όρη, ήταν μια υπερσύγχρονη εγκατάσταση που φιλοξένησε πάνω από 150 επώνυμους καλλιτέχνες στην ακμή του, μεταξύ αυτών οι Michael Jackson, Elton John, Frank Zappa, Joe Walsh και οι The4 Beach Boys. Οι ανοιχτοί χώροι, ο καθαρός αέρας και το όμορφο ορεινό τοπίο ενέπνευσαν τον Joe Walsh να γράψει το επιτυχημένο τραγούδι “Rocky Mountain Way”. Ο Elton John ονόμασε το άλμπουμ του του 1974 “Caribou”. Το κεντρικό κτίριο ήταν ένας μεγάλος αχυρώνας που είχε μετατραπεί σε στούντιο ηχογράφησης στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Κοντά στο στούντιο υπήρχαν πάνω από μισή ντουζίνα ρουστίκ καμπίνες που στέγαζαν τους διάφορους καλλιτέχνες και τους συνοδούς τους. Κάθε μια από τις καμπίνες είχε ένα όνομα ιθαγενών Αμερικανών, όπως “Chipetam Wigwam” και “Running Bear”. Η μεγαλύτερη καμπίνα ήταν η “Ouray”, στην οποία έμεινε ο Ronnie. Όταν έφτασαν εκεί, είχαν γράψει μόνο έξι τραγούδια, Το “We Rock” ήταν ένα από αυτά που γράφτηκαν εκεί πάνω. Ο αέρας ήταν πιο αραιός σε αυτό το υψόμετρο και χρειάστηκε λίγος χρόνος για να προσαρμοστούν. Ο Ronnie έπρεπε να περιμένει μερικές μέρες για να αρχίσει να τραγουδάει.
. Με την άνοδο του MTV, το συγκρότημα έπρεπε να κάνει ένα καλό μουσικό βίντεο, αν το άλμπουμ επρόκειτο να είναι ένας σοβαρός υποψήφιος στην αγορά. Το βίντεο για το “Holy Diver” είχε γυριστεί με πολύ μικρό προϋπολογισμό, και δυστυχώς αυτό φαινόταν. Αυτή τη φορά, η Wendy Dio, σύζυγος και μάνατζερ, κατάφερε να διαπραγματευτεί ένα πιο σημαντικό ποσό και η Warner Bros ανέβασε το budget με 200.000 δολάρια.
Γυρίστηκε ένα βίντεο για το “Mystery” αρχικά, το οποίο η δισκογραφική εταιρεία ήθελε σαν βασικό single, και ένα δεύτερο για το “The Last in Line”, όπου διατέθηκαν τα περισσότερα χρήματα. Προσέλαβαν έναν σκηνοθέτη που ονομαζόταν Don Coscarelli, ο οποίος είχε ένα όνομά του με κάποιες ταινίες που ήταν ακριβώς το γούστο του Dio, όπως το “Phantasm” και το “The Beastmaster”. Όμως κατάλαβε πραγματικά αυτό που ήθελε το συγκρότημα, και το βίντεο του ομότιτλου τραγουδιού, φαινόταν σπουδαίο. Το μουσικό βίντεο έγινε επιτυχία στο MTV και γνώρισε μεγάλη προβολή.
Το single κυκλοφόρησε στις 11 Ιουνίου 1984, λιγότερο από ένα μήνα πριν από το άλμπουμ που βγήκε στις 2 Ιουλίου 1984. Το τραγούδι καθώς και το άλμπουμ έδωσαν στους πιστούς φίλους της μπάντας ακριβώς αυτό που ήθελαν. Ο Murray, η δαιμονική μασκότ του συγκροτήματος, κυριάρχησε για άλλη μια φορά στο εξώφυλλο. Οι εικόνες και οι στίχοι τοποθέτησαν το άλμπουμ στη σφαίρα της ηρωικής φαντασίας, κάτι που οι σταθεροί ακροατές είχαν αρχίσει να αγκαλιάζουν μέσα από κάθε έργο στο οποίο είχε συμμετάσχει ο Ronnie στο παρελθόν.
Οι σπουδαίες αναμνήσεις του Dio από εκείνη την περίοδο και μια από τις πιο διασκεδαστικές στιγμές της ζωής του, τον άφησαν να ρίξει λίγο παραπάνω φως, όταν είπε κάποια στιγμή πως ήταν ένα υπέροχο άλμπουμ, τόσο καλό όσο το “Holy Diver”. Ίσως και λίγο καλύτερο αλλά με λιγότερη φλόγα μέσα του.
“Επειδή, καταλαβαίναμε, ξέρετε… άρχιζε να είναι “η αρχή του τέλους” και πάλι, ξέρετε. Είναι κρίμα, αλλά οι προσωπικότητες έχουν πολλά να κάνουν με αυτό”.
