“Καλά, πάλι τον Bruce Springsteen θα πας να δεις;”. Μια ερώτηση που διατυπώνεται συχνά. Κυρίως από ανθρώπους που δεν έχουν άμεση επαφή με τη μουσική του Bruce Springsteen και το κυριότερο, με τις ζωντανές του εμφανίσεις. Τι άραγε προσφέρουν αυτές οι εμφανίσεις… Ας το αναλύσουμε λίγο, ούτως ώστε να δικαιολογήσουμε, εμείς οι fan του Αφεντικού, τη στάση ζωής που κρατάμε απέναντί του ( το προσωνύμιο του είχε αποδοθεί εδώ και τέσσερις δεκαετίες και φροντίζει να το δικαιολογεί).
Μια συναυλία του Bruce Springsteen αποτελεί εμπειρία ζωής. Δώρο ζωής θα έλεγα καλύτερα. Η ενέργεια, το πάθος, η πίστη, η μουσική ποιότητα, και φυσικά η διάρκεια της εκάστοτε συναυλίας. Επιπλέον, η έλλειψη προσχεδιασμένων εφέ και «καλοστημένων» show. Η παραγωγή δεν είναι “επικών” διαστάσεων, ούτε αποβλέπει στο να εντυπωσιάσει το κοινό. Είναι, για τα δεδομένα του status του καλλιτέχνη, λιτή. Στοχεύει, καλλιεργεί και απεικονίζει τη διαδραστική επενέργεια μεταξύ κοινού και καλλιτέχνη. Στα video-wall που στήνονται και πλαισιώνουν τη σκηνή, προβάλλονται τα μέλη της μπάντας, και οι θεατές. Που με τις εκδηλώσεις και τις εκφράσεις τους, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος,- ίσως το σημαντικότερο-, της εκάστοτε συναυλίας. Τα χαμόγελά τους, τα δάκρυά τους, η αγαλλίαση στο πρόσωπό τους. Με ένα ποτήρι μπύρα στο χέρι, και με την καρδιά να ακολουθεί τους ήχους της μουσικής της E-Street Band. Να δονείται και να πάλλεται. Να ομορφαίνει, και να προσδοκά ένα ακόμα κομμάτι, παρόλο που έχουν συμπληρωθεί ήδη 3 ώρες, από τη στιγμή που ανέβηκε στο σανίδι ο Bruce Springsteen και η μπάντα του. Η μεγαλύτερη μπάντα του πλανήτη, εδώ και δεκαετίες.
Από το 2016, που τον είχα δει τελευταία φορά, μεσολάβησαν 7 χρόνια. Εκείνη η συναυλία, η συναυλία της Ρώμης, ήταν το καλύτερο λάιβ της ζωής μου. Είχε παίξει σχεδόν 4 ώρες, μπροστά σε 90.000 θεατές. Από τότε μεσολάβησαν πολλά. Η πανδημία φυσικά, που τόσα μας στέρησε. Ο ίδιος, είδε φίλους του να χάνονται στο πέρασμα του χρόνου. Μουσικούς, και όχι μόνο, συνοδοιπόρους του. Και μετέτρεψε την προαναφερθείσα στέρηση και την απώλεια, σε δύναμη δημιουργίας. Μετά τις εμφανίσεις του στο Broadway, στα πλαίσια της κυκλοφορίας της αυτοβιογραφίας του, έγραψε 3 άλμπουμ. “Western Stars”, “Letter to you” και το “Only the Strong Survive”. Και φέτος αποφάσισε να ξαναβγεί στους δρόμους. Για μια ακόμα περιοδεία. Ο Bruce Springsteen και η E-Street Band.
Ξεκίνησε από την Αμερική, ήρθε στην Ευρώπη τον περασμένο Απρίλιο, έπαιξε στη Βαρκελώνη και το Δουβλίνο, και έπειτα στο Παρίσι. Τη Δευτέρα που μας πέρασε, εμφανίστηκε στη La Defense Arena, για δεύτερη φορά. Κατάφερα να βρω εισιτήριο και πήγα. Ήταν η πρώτη φορά που τον έβλεπα σε κλειστό χώρο, και επίσης η πρώτη φορά που καθόμουν σε κερκίδα, και δεν ήμουν στο pit. Μια διαφορετική οπτική επομένως, ένα διαφορετικό βίωμα. Το live ήταν sod-out, όπως όλα της φετινής περιοδείας. Περίπου 30.000 θεατές, το pit να γεμίζει με το που άνοιξαν οι πόρτες, και οι κερκίδες σιγά σιγά. Λίγο μετά τις 19.00, τα μέλη της E-Street Band, άρχισαν να εμφανίζονται διαδοχικά επί σκηνής. Τελευταίος ως είθισται, ανέβηκε ο ίδιος. Μας χαιρέτησε, έπιασε την κιθάρα, και η παράσταση ξεκίνησε. Διήρκεσε 3 ώρες περίπου, και μέσα σε αυτές τις 3 ώρες, απέδειξε για πολλοστή φορά στη ζωή του, ότι είναι ο κορυφαίος καλλιτέχνης στην ιστορία της ροκ μουσικής. Το set-list περιελάμβανε 28 τραγούδια. Δεν έπαιξε το “Drive all Night”, το “Atlantic City” ή το “Thunder Road”. Δεν έχει σημασία, επειδή δεν υπάρχει ούτε ένα τραγούδι που να παίζει ο Bruce στη σκηνή, που να μη σε συνεπαίρνει. Είτε πρόκειται για το “My Love Will not Let you Down”, με το οποίο άνοιξε τη συναυλία, είτε για το “The E Street Shuffle” από το δεύτερό του άλμπουμ που γράφτηκε το 1973.
Από τον πλέον εμπορικό του δίσκο, το “Born in the USA”, έπαιξε 5 τραγούδια, που επί της ουσίας ήταν αυτά που τον σύστησαν σε ευρύτερα ακροατήρια. Το ομότιτλο, με το οποίο ξεκίνησε το encore, το “No Surrender”, το “Dancing in the Dark” -υπό τους ήχους του στήνεται ένα ατελείωτο πάρτι, και αυτό συνέβη και τώρα-, το “Glory Days” και το προσωπικά αγαπημένο “Bobby Jean”. Προσωπικά αγαπημένο, επειδή όπως λέει και στους στίχους, “We liked the same music, we liked the same bands, we liked the same clothes”.
Εάν μου έλεγαν ποιο είναι το αγαπημένο σου άλμπουμ από τη δισκογραφία του,- μία μοναδική επιλογή-, θα επέλεγα το “Darkness on the Edge of Town”. Τον θεωρώ τον πιο pure-rock δίσκο του. Οι συναυλιακές αποδόσεις των κομματιών του Darkness, κυριολεκτικά μεταμορφώνουν τα τραγούδια. Το magnum opus “Badlands”, ίσως το καλύτερο κομμάτι που έχει γράψει, ή ένα από τα καλύτερα, το “Prove it all Night” , με τον Steve Van Zandt να «συμπρωταγωνιστεί» σε κιθάρα και φωνή, το “The Promised Land” με τη φυσαρμόνικα και την κάθοδό του στο κοινό, και φυσικά το ομότιτλο. Και τα τέσσερα τα έπαιξε στο Παρίσι, επιβεβαιώνοντας ότι είναι το Αφεντικό. Φυσικά για την πλειονότητα των οπαδών, το “Born to Run” ήταν και θα είναι η κορυφαία του δουλειά. Σε κάθε συναυλία του, θα παίξει το “Born to Run” με το κοινό να μην αφήνει στίχο να “πέσει κάτω”, και το “Tenth Avenue Freeze Out” πάντα προς το τέλος του live, τιμώντας τη μνήμη των Clarence Clemons και Danny Federici. Πόσο μας λείπει η επί σκηνής αγκαλιά του Clarence…Στα δύο προαναφερθέντα, προστέθηκαν στη συναυλία της Δευτέρας τα “She’s the One” και “Backstreets”. Και τα δύο, θα επιθυμούσα να τα ακούω σε κάθε του συναυλία.
Εκεί που απέδειξε πόσο σπουδαίος είναι, και πόσο σπουδαία η μπάντα που ηγείται, ήταν με τις εκτελέσεις του “Nightshift” με την made in New Orleans ατμόσφαιρα να κυριαρχεί και τη διάρκεια του τραγουδιού να αγγίζει τα 10 λεπτά, και με το “Kitty’s Back”, και τη σχεδόν 15 λεπτών διάρκειά του. Κάτι που συνήθιζε να κάνει όταν έπαιζε live το κομμάτι, ήδη από το 1975, και τις εμφανίσεις του στο Hammersmith Odeon του Λονδίνου. Στα προαναφερθέντα προσθέστε και το “Mary’s Place” με το κοινό να σωπαίνει μυσταγωγικά όταν ο ίδιος το ζητούσε, ώστε να μπορεί να ψιθυρίζει στο μικρόφωνο “Let it Rain, Let IT Rain, Let it Rain”. Έβρεχε τη Δευτέρα στο Παρίσι και είχε γεμίσει ο ουρανός, με συναισθήματα και σκέψεις. Και πώς να μη γεμίζει με συναισθήματα και σκέψεις, όταν ακούς το “Because the Night”, με το Lofgren να κάνει για πολλοστή φορά τα δικά του στη σκηνή με την κιθάρα του, και το “The Rising”, που περικλείει όλη τη δυναμική ενός live του Bruce Springsteen τη χιλιετία που διανύουμε. Πάθος, ατελείωτο πάθος. Και πίστη.
Έκπληξη αποτέλεσε η επιλογή του “Pay me my Money Down”, αν και για live του Bruce Springsteen μιλάμε, επομένως δεν υπάρχουν εκπλήξεις. Είναι ικανός να παίξει τα πάντα, είτε επειδή το επιθυμεί ο ίδιος, είτε επειδή του το ζητάει το κοινό, με τα περίφημα requests. Ο folk χαρακτήρας του κομματιού, και το σιγοντάρισμα των θεατών στο ρεφρέν, πρόσθεσε άλλη μια πινελιά στην ατελείωτη γιορτή που στήθηκε. Μια γιορτή που ξεκίνησε από νωρίς με τα πνευστά του “Death to my Hometown” και τα riffs του “Wrecking Ball”, επειδή, “and hard times come, and hard times go”. Και συνεχίστηκε αυτή η γιορτή με το “Out in the Street”, όταν κατέβηκε από τη σκηνή, και κυκλοφορούσε μπροστά από τους θεατές.
Από το πρόσφατο υλικό, στάθηκε στο άλμπουμ “Letter to You”, το κορυφαίο του εδώ και δεκαετίες. Το “Ghosts”, το “Last Man Standing”, το ομότιτλο, και το “I’ll See You in my Dreams”. Ήταν το κομμάτι με το οποίο έκλεισε τη βραδιά. Αποχαιρέτησε όλα τα μέλη του συγκροτήματος, φόρεσε την κιθάρα του, στάθηκε στο κέντρο της σκηνής, μας κοίταξε, δακρύσαμε, και μας το υποσχέθηκε “We’ll meet and live and laugh again”.
Σε αγαπώ, σε λατρεύω, και σε χρειάζομαι. Για πάντα.
Setlist:
My Love Will Not Let You Down
Death to my Hometown
No Surrender
Ghosts
Prove it All Night
Darkness on the Edge of Town
Letter to you
The Promised Land
Out in the Street
Kitty’s Back
Nightshift
Mary’s Place
Pay me my Money Down
The E-Street Shuffle
Last Man Standing
Backstreets
Because the Night
She’s the One
Wrecking Ball
The Rising
Badlands
Encore
Born in the USA
Born to Run
Bobby Jean
Glory Days
Dancing in the Dark
Tenth Avenue Freeze-Out
I’ll See You in My Dreams
