Με αφορμή την ανακοίνωση, παρουσίαση και κυκλοφορία του τρίτου μέρους της σειράς βιβλίων του Νίκου Δρίβα με θέμα την ιστορία της ελληνικής σκοτεινής εναλλακτικής σκηνής από τις εκδόσεις Ars Nocturna, οι Αχιλλέας Χαρίτος (ElektroSpank.com / Soundcheck.network) και Γιάννης Φράγκος (Soundcheck.network) δεν έχασαν την ευκαιρία να πάρουν μια συνέντευξη από τον συγγραφέα/μουσικό/dj/μουσικό συντάκτη ώστε να λάβουν πληροφορίες από πρώτο χέρι για την τρίτη συνέχεια της ιδιαίτερα αξιόλογης αυτής προσπάθειας καταγραφής της μουσικής ιστορίας της συγκεκριμένης σκηνής.
[Γιάννης Φράγκος] Καλώς ήρθες Νίκο στην ψηφιακή μας παρέα, στο άκουσμα και μόνο των νέων για την έκδοση του τρίτου μέρους των βιβλίων σου έγινε αστραπιαία η συνεννόηση μεταξύ εμένα και του Αχιλλέα ώστε να κανονίσουμε την απαραίτητη «ανάκριση»…
Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση στην παρέα σας. Χαρά μου είναι να συμμετέχω σε ενέργειες που βοηθούν την εγχώρια σκηνή.
[Αχιλλέας Χαρίτος] Πως έφτασες από την ιδέα στην υλοποίηση όλης αυτής της προσπάθειας, ξεκινώντας από το Release The Bats μέχρι σήμερα; Πώς γεννήθηκε η ιδέα και πως έγινε πράξη;
Η ιδέα που γέννησε όλη αυτή την προσπάθεια, της καταγραφής της Ελληνικής Σκοτεινής Εναλλακτικής Σκηνής, ήταν η έλλειψη μιας αντίστοιχης δουλειάς με αυτήν του Mick Mercer με τα βιβλία του για το Gothic Rock. Ήθελα κάτι ολοκληρωμένο και για τη δική μας σκοτεινή σκηνή. Μέχρι τότε κυκλοφορούσαν μόνο κάποια αφιερώματα, κυρίως για τη δεκαετία του ’80 και λιγότερο για τη συνέχισή της μέσα στη δεκαετία του ’90. Έτσι, γύρω στο 2002 αποφάσισα να αρχίσω να γράφω. Το 2005 το πρώτο υλικό αυτό παρουσιάστηκε σε πολυσέλιδο αφιέρωμα στο περιοδικό Rock’n’Roll (Pop & Rock). Συνέχισα να γράφω και να καταγράφω τα τεκταινόμενα της σκηνής μέχρι το 2010, όποτε αποφάσισα να το ολοκληρώσω ώστε να γίνει βιβλίο. Τότε ήρθα σε επαφή με τις εκδόσεις Ars Nocturna, οι οποίες αγκάλιασαν την ιδέα με αποτέλεσμα να εκδοθεί το 2012 το πρώτο βιβλίο “Release the Bats”. Ακολούθησε το 2016 η συνέχεια “Return of the Bats” και τώρα η τριλογία ολοκληρώνεται με το “Resurrect the Bats”.
[Αχιλλέας Χαρίτος] Τι θα έλεγες ότι είναι αυτό που σε δυσκόλεψε περισσότερο σε όλη αυτή τη πορεία; Θέλεις να θυμηθείς μαζί μας κάποιο εμπόδιο, εάν συνάντησες, στη συγγραφή κάθε βιβλίου; Από το Release The Bats μέχρι το Resurrect The Bats.
Η βασική μου δυσκολία ήταν η συνεχής καθημερινή ενημέρωσή μου για το τι συνέβαινε στη σκηνή. Ήθελα να είμαι ενήμερος για τα πάντα. Τα νέα συγκροτήματα, τα events, τις κυκλοφορίες δίσκων. Προσπαθούσα να το κάνω αυτό χωρίς να έρχομαι σε επαφή με τα γκρουπ, μόνο αν ήθελα κάποια συγκεκριμένη πληροφορία, γιατί μετά αρχίζουν εξωτερικές παρεμβάσεις, πράγμα που δεν θέλω γιατί χαλούν το concept που είχα για το στήσιμο του βιβλίου. Οπότε δούλευα incognito. Έχουν υπάρξει καλλιτέχνες / γκρουπ που δεν ήθελαν να αναφερθούν στο βιβλίο. Και αυτό αποτελεί πρόβλημα σε ένα βιβλίο σαν αυτό που καλύπτει τα πάντα. Φαντάσου να έβγαινε βιβλίο για την darkwave σκηνή της Ελλάδας και να μην αναφέρει τους South Of No North. Δεν παίζει…
[Γιάννης Φράγκος] Τόσο για τα δυο πρώτα μέρη, όσο και για το Resurrect The Bats που έρχεται, εμπιστεύθηκες τις εκδόσεις Ars Nocturna. Πως πήγαν τα βιβλία από πωλήσεις; Υπάρχει περίπτωση να δούμε κάποια επανακυκλοφορία, ή ακόμη και κάποιο ειδικό πακέτο τώρα με αφορμή την έκδοση του τρίτου μέρους; Επίσης, θα ήθελα να ρωτήσω αν υπήρξε κάποιο ενδιαφέρον από το εξωτερικό για κάποια μετάφραση…
To “Release the Bats” βγήκε στις αρχές μόλις της οικονομικής κρίσης, οπότε τα πράγματα ήταν πιο large. Βγήκαν πολλά αντίτυπα και πούλησε καλά. Ακόμα υπάρχουν κάποια αντίτυπά του. Για το “Return of the Bats” κόπηκαν πολύ λιγότερα αντίτυπα με αποτέλεσμα να έχει εξαντληθεί. Παρά τις δυσκολίες καταφέραμε και τα δύο αυτά πρώτα βιβλία να συνοδεύονται με CD συλλογές που περιείχαν αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα της σκηνής και μάλιστα με πολλά αποκλειστικά τραγούδια. Τώρα, μετά την κυκλοφορία του νέου βιβλίου υπάρχουν σκέψεις για επανακυκλοφορία του εξαντλημένου “Return of the Bats”. Όσον αφορά στη μετάφρασή τους, θα ήμουν θετικός αν γινόταν πρόταση από κάποιο ξένο εκδοτικό οίκο.
[Αχιλλέας Χαρίτος] Στο τρίτο βιβλίο επέλεξες το τίτλο Resurrect The Bats. Αισθάνθηκες όντως ότι μετά τις δυσκολίες που περιέγραφες στο 2ο βιβλίο, το οποίο αναφέρεται σε μια πολύ δύσκολή περίοδο για τη χώρα μας, έφτασε η στιγμή που όλη αυτή η dark alternative σκηνή αναγεννιέται; Μέσα από όλες αυτές τις δυσκολίες;
Ναι. Όπως θα έχεις προσέξει, όλοι οι τίτλοι ακολουθούν το ίδιο μοτίβο. Οπότε έπρεπε και να συνεχίσω με μια λέξη αντιπροσωπευτική. Ειδικά τώρα με την πανδημία που έβαλε φρένο στα πάντα, ένιωσα ότι στην post-covid εποχή θα γινόταν μια αναγέννηση. Επιπλέον, νομίζω ότι ως τίτλος με καλύπτει γενικότερα όσο αφορά την dark σκηνή, το γεγονός ότι συνεχίζει 40 χρόνια να υπάρχει και να αναπτύσσεται.
[Αχιλλέας Χαρίτος] Αναφέραμε πριν για εμπόδια. Θα ήθελες να μας πεις κάτι το οποίο σου έκανε πολύ θετική εντύπωση κατά τη διάρκεια της έρευνας σου; Κάτι που θα θυμάσαι για πολύ καιρό;
Κάτι συγκεκριμένο όχι. Γενικά θετική εντύπωση μου έδινε το ότι έβλεπα να ξεπηδούν νέοι καλλιτέχνες και να κυκλοφορούν νέοι δίσκοι. Ως μεγάλος φαν της μουσικής και της σκηνής αυτής, μου ήταν πολύ ευχάριστο να ανακαλύπτω νέα πράγματα και να βλέπω να γίνονται πολλά σχετικά events και συναυλίες.
[Γιάννης Φράγκος] Για να συμπληρώσω την ερώτηση του Αχιλλέα, υπάρχει κάτι για το οποίο τελικά οι έρευνές σου απέβησαν άκαρπες, ή γενικότερα κάτι που δεν μπόρεσες να συμπεριλάβεις στην έρευνά σου για τον οποιοδήποτε λόγο;
Όπως προανέφερα υπήρξαν καλλιτέχνες / γκρουπ που δεν ήθελαν να αναφερθούν καν. Άλλοι δεν ήθελαν να μην αναφερθεί το κανονικό τους όνομα, αλλά μόνο το καλλιτεχνικό ή ψευδώνυμο. Υπήρχαν και περιπτώσεις που σου δινόταν η ευκαιρία να έρθεις σε επαφή με γκρουπ για να μάθεις από πρώτο χέρι πληροφορίες και στο τέλος να μην σου δίνουν καμία παραπάνω πληροφορία.
[Αχιλλέας Χαρίτος/Γιάννης Φράγκος] Στα δύο πρώτα βιβλία βρίσκουμε και δύο πολύ καλές συλλογές να τα συνοδεύουν. Στο Resurrect the Bats αναμένουμε κάτι αντίστοιχο;
Δυστυχώς για το τρίτο βιβλίο “Resurrect the Bats” αποφασίσαμε τελικά να μην συνοδεύεται από CD, αν και είχαν βρεθεί τα συγκροτήματα που θα συμμετείχαν, γιατί ανέβαινε πολύ το κόστος. Προσωπικά δεν ήθελα και να καθυστερούσε άλλο η κυκλοφορία του βιβλίου, που ήταν έτοιμο ήδη εδώ και έναν χρόνο. Είναι κρίμα μεν, αλλά από την άλλη το βιβλίο ήταν ο βασικός σκοπός. Εξάλλου ζούμε στην ψηφιακή εποχή και ο καθένας μπορεί να βρει τις αντίστοιχες μουσικές online.
[Γιάννης Φράγκος] Έχει παρέλθει περισσότερο από μια δεκαετία από την παρουσίαση του πρώτου σου βιβλίου. Με την πάροδο αυτών των ετών, νιώθεις πως έχει αλλάξει κάτι στη μεθοδολογία που επιλέγεις πλέον να παρουσιάσεις το υλικό της έρευνάς σου;
Αν και τότε ήμουν άπειρος, δεν έχω αλλάξει μεθοδολογία. Το στήσιμο των βιβλίων είναι σε όλα ίδιο. Από την εμπειρία μου μόνο, μετά το πρώτο βιβλίο, προσπάθησα απλώς να εμπλουτίσω λίγο τα κείμενα με γεγονότα μη μουσικά ώστε να τοποθετούνται χρονικά και στη γενικότερη παγκόσμια επικαιρότητα, έτσι ώστε ο μελλοντικός αναγνώστης διαβάζοντας, να κατανοεί το πλαίσιο και το περιβάλλον όπου συνέβαιναν όλα αυτά. Γενικά, κρατούσα αντικειμενική στάση, απλά καταγράφοντας τα γεγονότα.
[Αχιλλέας Χαρίτος] Γράφοντας για όλα αυτά που συνέβησαν στην ελληνική σκοτεινή εναλλακτική σκηνή από τη δεκαετία του 80 μέχρι και σήμερα, αυτό σε κάνει ένα άνθρωπο ο οποίος θα μπορούσε να έχει μια ξεκάθαρη εικόνα για τη πορεία της συγκεκριμένης σκηνής αυτά τα 40 χρόνια. Θα ήθελες να μας κάνεις ένα σχόλιο πάνω σε αυτό; Ποιες είναι για σένα οι σημαντικές διαφορές σε κάθε φάση αυτής της πορείας; Υπάρχουν γεγονότα που καθόρισαν την ιστορία της σκοτεινής μουσικής στην Ελλάδα;
Η κάθε δεκαετία είχε τις ιδιαιτερότητές της. Τα ‘80s ήταν εντελώς underground και η κάθε κυκλοφορία που έβγαινε από μικρές ανεξάρτητες ετικέτες ήταν από μόνο του γεγονός. Στα ‘90s βγήκε η δεύτερη γενιά που ήταν πιο εξοικειωμένη με τον Goth όρο που πλέον είχε επικρατήσει. Τα ‘00s ήταν η εποχή του ψηφιακού μέσου και του διαδικτύου με το μεγάλο boom των ηλεκτρονικών σχημάτων, βλέπε EBM. Στα ‘10s είδαμε ένα επιστρέφουν δυναμικά στυλ όπως το minimal synth και το post-punk. Γεγονότα που σίγουρα διαμόρφωσαν τη σκοτεινή σκηνή στην Ελλάδα είναι αναμφίβολα οι συναυλίες των Birthday Party, Bauhaus και The Cure στα 80s΄, όπως και οι κυκλοφορίες της Creep records.
[Γιάννης Φράγκος/Αχιλλέας Χαρίτος] Την Παρασκευή 22 Ιουλίου έγινε και η επίσημη παρουσίαση του νέου βιβλίου σου στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Ars Nocturna, πες μας 2 λόγια για το πως πήγε το event. Γνωρίζουμε ήδη πως όσοι παρευρέθησαν είχαν την ευκαιρία να σε γνωρίσουν, να μιλήσετε, αλλά και να παραλάβουν κάποιες πρώτες κόπιες πριν την κανονική διανομή από Σεπτέμβριο. Έχεις σκεφτεί κάτι πέρα από αυτό το event για τη προώθηση του βιβλίου;
Αυτή τη φορά επιλέξαμε να γίνει ένα book signing στο βιβλιοπωλείο της Ars Nocturna. Στα προηγούμενα βιβλία γινόταν πάρτυ με ζωντανές εμφανίσεις στο Death Disco. Αλλά λόγω κόβιντ είπα να κάνω κάτι απλό και safe. Πήγε πολύ καλά. Παρευρέθηκαν αρκετά άτομα και δημιουργήθηκε μια ωραία φιλική ατμόσφαιρα. Ωραίο ήταν που ήρθαν και άτομα που πρωταγωνιστούν στο βιβλίο, όπως μέλη συγκροτημάτων και dj.
[Αχιλλέας Χαρίτος] Πόσο ενέργεια δίνεις σε αυτό το κομμάτι της ζωής σου; Είσαι ένας άνθρωπος που ασχολείται με αρκετά πράγματα, όλα γύρω από τη σκοτεινή εναλλακτική σκηνή. Έχεις τα βιβλία σου, τη μπάντα σου, τους Das Noir, τη συμμετοχή σου σε κάποια blogs και webzines και τα DJ sets. Πως μοιράζεις το χρόνο σου; Είναι κάτι από αυτά στο οποίο θα ήθελες να δώσεις περισσότερο χρόνο;
Λόγω της αγάπης μου για τη μουσική αυτή και τη σκηνή, τείνω όλο τον ελεύθερο χρόνο μου να τον αφιερώνω σε αυτό. Εκτός από την καθημερινή έρευνα και συγγραφή των βιβλίων, έγραφα πολλά άρθρα (ανταποκρίσεις/review) για το Postwave.gr παλιότερα και για το DieSeele.net μεταγενέστερα. Κάποια στιγμή προέκυψαν και τα dj set στο Death Disco. Παράλληλα συμμετείχα σε διάφορα σχήματα όπως με το ethereal wave σχήμα The Moon In June, το προσωπικό μου σχήμα Das Noir και τελευταία παίζω μπάσο στους Cinemascope. Δεν είναι εύκολο να καταπιάνεσαι με τόσα πολλά ταυτόχρονα. Πόσο μάλλον όταν έχεις πρωινή δουλειά και οικογένεια. Απλά κοιτάζεις να εκμεταλλεύεσαι το κάθε δευτερόλεπτο.
[Γιάννης Φράγκος] Αν έπρεπε για κάποιο λόγο να επιλέξεις να ασχοληθείς ΜΟΝΟ ΜΕ ΕΝΑ από όλα όσα καταπιάνεσαι και ανέφερε ο Αχιλλέας προηγουμένως, ποια θα ήταν η επιλογή σου και γιατί;
Η συγγραφή μετά την κυκλοφορία του “Resurrect the Bats” θα μπει στο ψυγείο. Ολοκληρώνεται η τριλογία και μετά από 20 χρόνια νομίζω καλό θα ήταν να κάνω ένα διάλειμμα. Όσο αφορά τα dj set, εξαρτώνται από το αν μου προσφέρουν χαρά και έμπνευση. Ποτέ δεν ένιωθα ότι κάνω dj set από αγγαρεία. Είναι μια φοβερή εκτόνωση αλλά και πρόκληση το να προσπαθείς να κρατάς το dancefloor ενεργό σε ένα κλαμπ, παίζοντας μουσικές που πρωτίστως αντιπροσωπεύουν εσένα. Τα μουσικά μου πρότζεκτ θα υπάρχουν όσο υπάρχει έμπνευση. Έχουν υπάρξει διαστήματα που απείχα πολλά χρόνια αλλά τελικά με αφορμή κάποιο ερέθισμα επανερχόμουν.
[Γιάννης Φράγκος] Εκτός από την καταγραφή της ιστορίας της ελληνικής σκοτεινής εναλλακτικής σκηνής, έχεις σκεφτεί να γράψεις κάποιο άλλο βιβλίο (μουσικό, ή μη);
Είχα ξεκινήσει ένα μυθιστόρημα fantasy, τύπου άρχοντας των Δακτυλιδιών όταν ήμουν έφηβος, και ένα ιστορικό μυθιστόρημα πριν 10 χρόνια, αλλά έχουν μείνει ανολοκλήρωτα στο συρτάρι.
[Γιάννης Φράγκος] Πολύ πρόσφατα σε απολαύσαμε στη σκηνή με τους Cinemascope σε μια live εμφάνιση στο deathdisco μαζί με τους Pink Turns Blue. Δε θα μπορούσαμε να μη σε ρωτήσουμε, έστω και στο κλείσιμο αυτής εδώ της συνέντευξης, τί κάνεις αυτό το διάστημα με τα μουσικά project στα οποία συμμετέχεις…
Οι The Moon In June είναι χαμηλών τόνων. Υπάρχει κάποιο υλικό το όποιο όταν μπορούμε θα το ολοκληρώνουμε. Με το σχήμα Das Noir είχα κυκλοφορήσει το άλμπουμ “Take A Look At The World” τον Απρίλιο, οπότε θα πρέπει να περάσει λίγο καιρός ώστε να αρχίσω να συνθέτω νέα πράγματα. Τον Μάιο πράγματι συμμετείχα στη live μπάντα των Cinemascope του Λεωνίδα Σκιαδά. Ήταν η πρώτη φορά που έπαιξε ζωντανά το σχήμα και καταφέραμε σε μικρό διάστημα να ετοιμάσουμε ένα μικρό σετ για το support στους Pink Turns Blue. Ήταν μια πολύ καλή συγκυρία, μιας και είχε κυκλοφορήσει το δεύτερο άλμπουμ των Cinemascope “A Crack On The Wall“.
[Γιάννης Φράγκος] Αχιλλέα νομίζω πως πρέπει να σβήσουμε την ανακριτική λάμπα και να αποχαιρετίσουμε τον Νίκο Δρίβα, αφού Νίκο πρώτα σε υπερευχαριστήσουμε για την υπομονή και το χρόνο που αφιέρωσες να μας απαντήσεις…
Εγώ σας ευχαριστώ για την ευκαιρία να απαντήσω στις ερωτήσεις σας. Και μπράβο και σε σας που με τα Soundcheck.network και ElektroSpank.com κάνετε φοβερή δουλειά και υποστηρίζετε την αγαπημένη εγχώρια σκήνη.
