Σε έναν χώρο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις πλέον σκοτεινές πλευρές της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας (η τελετουργική αποθέωση του ναζισμού και οι μαζικές εκδηλώσεις λατρείας προς τον καγκελάριο του τρίτου Ράιχ), έμελλε ο Bruce Springsteen να δώσει μία από τις πλέον πολιτικοποιημένες συναυλίες των τελευταίων δεκαετιών.
Η φετινή Land of Hope and Dreams Tour, που τον ξαναέφερε στην Ευρώπη το 2025, εστιάζει σε αρκετά μεγάλο βαθμό στην άνοδο του Τραμπ στην εξουσία, γεγονός που αντιμετωπίζεται με τον πλέον αρνητικό τρόπο από έναν δηλωμένο Δημοκρατικό όπως είναι ο Springsteen. Τα όσα βιώνει τους τελευταίους μήνες η Αμερική, παραπέμπουν σε τρόπο διακυβέρνησης που προσομοιάζει σε ολιγαρχικά καθεστώτα. Ο κίνδυνος για τη “Γη της Επαγγελίας” είναι ορατός και εμφανής. Η δημοκρατία συρρικνώνεται, και τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα ατομικά δικαιώματα περιορίζονται.
Θεωρώ ότι ανέκαθεν ο Μπρουσάρας είχε μια ολίγον τι αφελή προσέγγιση ως προς τον εθνοσωτήριο ρόλο της πατρίδας του. Ναι μεν τα “αμερικανάκια” έκαναν την απόβαση στη Νορμανδία, όμως 20 χρόνια αργότερα ήταν τα ίδια “αμερικανάκια” που έραιναν με ναπάλμ τη γη του Βιετνάμ. Και ας μην ξεχνάμε ότι η εμπλοκή στον Πόλεμο του Βιετνάμ, αποφασίσθηκε από τον Δημοκρατικό JFK. Για να μην αναφερθώ στις αμερικανόφιλες χούντες που εγκατέστησαν Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής, και φυσικά στον οικονομικό και εμπορικό στραγγαλισμό της Κούβας( εμπάργκο)
Όντως οι USA ενδεχομένως να βιώνουν τη χειρότερη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας τους από άποψη δημοκρατικού ελλείμματος, όμως αυτήν ακριβώς την έλλειψη, την έχουν βιώσει στο πετσί τους όλες ανεξαιρέτως οι μη προνομιούχες εθνικές, εθνοτικές ή φυλετικές ομάδες της αμερικανικής κοινωνίας. Μακάρι η Αμερική να ήταν το San Francisco, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Έχει μέσα της πολύ Texas και πολύ Chicago και Alabama.
Σε ένα κατάμεστο στάδιο,- περισσότεροι από 60.000 θεατές-, ο Bruce Springsteen και η E Street Band, ανέβηκαν στη σκηνή ακριβώς στις 19:00, με τον σπανίως εμφανιζόμενο βερολινέζικο ήλιο, να λούζει κυριολεκτικά όλους τους χώρους του σταδίου. Κατά την άποψή μου η συναυλία θα έπρεπε να ξεκινήσει τουλάχιστον μισή ώρα αργότερα, αφού κατά το μεγαλύτερο μέρος της συνολικά τρίωρης διάρκειάς της, το άπλετο φως, περιόρισε αρκετά τη μαγεία που χαρίζει ο βραδινός ουρανός σε τέτοιες περιπτώσεις.
Όμως, και παρά το προαναφερόμενο μειονέκτημα, τόσο η απόδοση της μπάντας όσο και η απόδοση του ίδιου του Bruce, ήταν για ακόμα μια φορά εκπληκτικές Ήδη από το εισαγωγικό “Ghosts”, ο άψογος ήχος και το απόλυτο “δέσιμο” των μελών, προϊδέασαν τους πάντες για την αρτιότητα της συνολικής εμφάνισης. Η E Street Band είναι συναυλιακά η μεγαλύτερη μπάντα στον πλανήτη, και ο δημιουργός της ο μεγαλύτερος performer. Το “Land of Hope and Dreams” που ακολούθησε, είναι ένα από τα κομμάτια- κλειδιά της φετινής περιοδείας, που γεφυρώνει την ιστορία του συγκροτήματος με την ελπίδα του αρχηγού του για την πτώση του Τραμπισμού. Ευχάριστη έκπληξη η απόδοση του Death to my Hometown, με τα έγχορδα να δίνουν άλλη διάσταση στο κομμάτι. Ακολούθησε το κλασσικό “No Surrender”, με το κοινό να ζεσταίνεται καθώς η ώρα περνούσε, προσαρμοζόμενο πλήρως στις απαιτήσεις μιας συναυλίας του Αφεντικού. Το “Two Hearts”, -παίχθηκε για πρώτη φορά φέτος-, μας γύρισε με ιδανικό τρόπο στις glory days του The River, και τον ίδιο σκοπό πέτυχε και το “Out in the Street”. Κάπου εκεί ξεκίνησαν και οι πρώτες βόλτες προς το μέρος του κοινού, εν μέσω αποθέωσης. Πολύ καλή ήταν και η απόδοση του “Lonesome Day”, ενώ οι πρώτες τροχιοδεικτικές βολές εναντίον του Τραμπ, άρχισαν με το “Rainmaker”. Εννοείται πως όλες οι αμιγώς πολιτικού περιεχομένου τοποθετήσεις του, γνώριζαν την πλήρη επιδοκιμασία του κοινού.
Ένας λόγος που ήθελα να τον δω σε αυτή την περιοδεία, ήταν το ότι έπαιζε το “Murder Incorporated”, που το κατατάσσω στις 4-5 κορυφαίες συνθέσεις του, των τελευταίων 30 ετών. Ένα από τα πλέον ροκ κομμάτια του.
Η συγκίνηση χτύπησε κόκκινο με την βαθύτατα συναισθηματική απόδοση του “The River”, ενώ το ίδιο συνέβη και με το “House of a Thousand Guitars”, σε μια αμιγώς solo acoustic εκτέλεση. Το Long Walk Home ήταν μια “προσευχή” του ίδιου προς την πατρίδα του( λίγο υποτονική η απόδοση), ενώ το Wrecking Ball ήταν ίσως το μοναδικό κομμάτι που πρόδιδε κάποιες ατέλειες ως προς τη φωνητική του κατάσταση.
Η αδρεναλίνη και η γενικότερη διάθεση εκτοξεύτηκαν με το The Rising, και έπιασαν limit up με το live-favorite Badlands, που ήταν είναι και θα είναι το απόλυτο συναυλιακό highlight. Ως είθισται, το κυρίως μέρος έκλεισε με το “Thunder Road”, με το κοινό να μην αφήνει στίχο να πέσει κάτω. Στη σπρινγκστινική μυθολογία, είναι αυτή η σύνθεση το απόλυτο “ανάγνωσμα” που θα μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά, όπως τα ομηρικά έπη ή ο θρύλος του Ρομπέν των Δασών..
Το encore, βοηθούσης και της νύχτας, ήταν απολαυστικό. Το κλασσικό arena-rock “Born in the USA”, ακολουθούμενο από το απόλυτο αλά Τζακ Κέρουακ “Born to Run”. Και κάπου εκεί έσκασε το απόλυτο rock n roll Seven Nights to Rock, και αυτό με τη σειρά του για πρώτη φορά στη φετινή περιοδεία, για να ακολουθήσει το υπέροχα ρομαντικό Bobby Jean, και φυσικά το “Dancing in the Dark”, που εδώ και δεκαετίες εκτοξεύει την εορταστική ατμόσφαιρα. Ο απόλυτος φόρος τιμής στη μπάντα, με την ιστορία της να ξετυλίγεται στις οθόνες, ήταν το “Tenth Avenue Freeze Out”, για να επιστρέψουμε σε ρυθμούς παραδοσιακού rock n roll με το “Twist and Shout”.
Η τελευταία πινελιά ανήκε στο Bob Dylan, με τη διασκευή του “Chimes of Freedom”. Το κομμάτι αφιερώθηκε στους φανς του Ανατολικού Βερολίνου, που είχαν παραβρεθεί στη θρυλική συναυλία του 1988, στην τότε διχοτομημένη πόλη. Η Γερμανία έχει επανενωθεί, και τα πρόσωπα των πολιτών της που έκλαιγαν και αγκαλιαζόντουσαν πάνω από τα συντρίμμια του τοίχους θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στη συνείδησή μας. Όπως και τα αντίστοιχα πρόσωπα των ρακένδυτων παιδιών της Παλαιστίνης, που εκλιπαρούν στα συντρίμμια της Γάζας για λίγη περισσότερη ανθρωπιά. Είναι αυτά τα πρόσωπα που θα στοιχειώνουν τη δικιά μου γενιά.
Set list:
Ghosts
Land of Hope and Dreams
Death to my Hometown
No Surrender
Two Hearts
Out in the Street
Lonesome Day
Rainmaker
The Promised Land
Hungry Heart
The River
Youngstown
Murder Incorporated
Long Walk Home
House of a Thousand Guitars
My City of Ruins
Because the Night
Wrecking Ball
The Rising
Badlands
Thunder Road
Encore:
Born in the USA
Born to Run
Seven Nights to Rock
Bobby Jean
Dancing in the Dark
Tenth Avenue Freeze Out
Twist and Shout
Chimes of Freedom
