Η ανάβαση στο αμφιθέατρο του Λυκαβηττού, ξέρουμε πως είναι κομμάτι της συναυλιακής εμπειρίας. Για κάποιους όμως είναι αποτρεπτικός παράγοντας. Δεν φτάνουν τα μεγάλα πνευμόνια που χρειάζεσαι για την ανάβαση, έχεις να αντιμετωπίσεις και το πρόβλημα της πρόσβασης στην αφετηρία του μονοπατιού. Αυτό το καταλάβαμε καλά την επόμενη μέρα, με τα σχετικά πιασίματα, ενώ για κάποιους από την παρέα, η φάση εξελίχθηκε σε οδύσσεια. Αυτά έχουν αναλυθεί στο παρελθόν με αφορμή τις περισσότερες από χίλιες συναυλίες που έχουν γίνει εκεί, δεν λέμε κάτι καινούργιο. Πάμε όμως να δούμε τα κίνητρα που μας οδήγησαν σε όλο αυτό. Λίγο πριν τις 8 το βράδυ φτάσαμε έξω από το αμφιθέατρο, με τον κόσμο, παρά το ψιλόβροχο, να έχει πυκνώσει αρκετά προμηνύοντας ένα πιθανό sold out. Λίγο η θέα που κόβει την ανάσα, λίγο οι κουβέντες για την αποχή από τις συναυλίες καθώς μεγαλώνουμε, χάθηκε χρόνος από την εμφάνιση του special guest της βραδιάς «Bombino». Είδαμε όμως αρκετά για να γράψουμε δυο κουβέντες.
Bombino
Λίγα βήματα, μετά την πύλη εισόδου, βρεθήκαμε μια ανάσα από τη σκηνή, που έπαιζε ο διεθνώς αναγνωρισμένος και υποψήφιος για Grammy, Omara “Bombino” Moctar. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια της ταξιθέτριας, ανεβήκαμε στα «ψηλά» στασίδια όπου βρίσκονταν οι θέσεις μας. Ακριβώς πάνω από το βράχο που υψώνεται πίσω από τα διαζώματα του αμφιθεάτρου, είχαν απομείνει λίγα σύννεφα να κρύβουν το φεγγάρι. Κατάλληλο, απόκοσμο σκηνικό, που θα μπορούσε να επενδύσει μια βραδιά, σε μια ερημική έκταση όμοια με αυτή από όπου κατάγονται οι πρωταγωνιστές της συναυλίας.
Τα ντεσιμπέλ ήταν χαμηλά, ο ήχος καθαρός και η προσήλωση του κόσμου μπροστά στη δεξιοτεχνία των επιβλητικών συνοδοιπόρων, αλλά και του ίδιου τραγουδιστή – τραγουδοποιού από το Νίγηρα, υποδειγματική. Ο ετερόκλητος κόσμος που μαζεύτηκε χθες γνώριζε πολύ καλά ότι τίποτα δεν χαρίστηκε στον ίδιο. Η ασφάλεια για αυτόν και την οικογένειά του, σε παιδική ηλικία, δεν ήταν δεδομένη. Τα γεγονότα από την εξέγερση των Τουαρέγκ τους υποχρέωσαν στην προσφυγιά και στο καταφύγιο της Αλγερίας. Όλες αυτές οι ιστορίες επιβεβαιώθηκαν χθες ως επιρροή, μαζί με την ουσία της μουσικής του που είναι επαναστατική. Ενεργητικός με φωνή «ρινική» αλλά αρκετά δυνατή για να κυριαρχήσει στο χώρο. Τα κιθαριστικά σόλο δεν ήταν φανταχτερά, αλλά κατάλληλα και αποτελεσματικά.
Και για να λέμε τα πράγματα όπως πρέπει, δεν είναι τα blues της ερήμου που μας καθήλωσαν χθες, αλλά το αυθεντικό και ταυτόχρονα φιλόδοξο attitude όλων των μουσικών που συνεργάστηκαν σαν καλοκουρδισμένο σύνολο. Οι μελωδίες, όπως συμβαίνει και στις ηχογραφήσεις, είναι χτισμένες γύρω από στιβαρά, αξιομνημόνευτα riff. Σε ξεγελάει η απλότητα με την οποία ερμήνευσε τα τραγούδια του στην σκηνή, τα πράγματα όμως σίγουρα είναι πιο σύνθετα και εντυπωσιακά από αυτό που μπορεί να αντιλαμβάνεται ένα απαίδευτο αυτί. Αυτό σίγουρα το αντιλήφθηκαν αστέρες, όπως ο Dan Auerbach και Keith Richards που συνεργάστηκαν μαζί του. Τα χειροκροτήματα από τον κόσμο και η σημαία της Αλγερίας μπροστά στη σκηνή άνοιξαν την όρεξη για το κυρίως πιάτο που θα ακολουθούσε.
Tinariwen
Σε αντίθεση με αυτό που έχουμε συνηθίσει στα φεστιβάλ, οι Tinariwen δεν εμφανίστηκαν με τον αέρα των headliners. Σκοπός τους δεν ήταν να επικρατήσουν ως λαμπεροί αστέρες, προσφέροντας «εκκωφαντικά» ανώτερη μουσική εμπειρία. Προτίμησαν να είναι η συνέχεια και το τελευταίο μεγάλο κομμάτι του παζλ αυτής της καθηλωτικής εμπειρίας. Η εμφάνιση με τα τουρμπάνια και τις παραδοσιακές φορεσιές των Τουαρέγκ σε μια ευρωπαϊκή χώρα, ήταν αναμενόμενο να τραβήξει το ενδιαφέρον ακόμη και του πιο ανυποψίαστου θεατή. Τριγύρω υπήρχε διάχυτη συναισθηματική φόρτιση, το ένιωθες. Ο κόσμος έμοιαζε φορτισμένος από την επαναστατική αύρα του γκρουπ, έτσι λοιπόν σύντομα εξωτερικεύτηκαν πράγματα που βάραιναν εξαιτίας της θλιβερής επικαιρότητας.
Όλα μέσα από το χορό, τα συνθήματα και το τραγούδι, με καταλύτη τις πρώτες νότες του “Cler Achel”. Φυσικά και έπαιξαν ρόλο τα ριχτά ρούχα, με το σχεδόν καλυμμένο πρόσωπο. Σαν πολεμιστές που αντί για όπλα είχαν τις κιθάρες τους, έμοιαζαν με ιππότες του μεσαίωνα. Το αγέρωχο και αυτάρεσκο ύφος, γοήτευσε το κοινό που σε λίγα λεπτά ήρθε σε απόσταση αναπνοής, δημιουργώντας πονοκέφαλο στους διοργανωτές. Για παραπάνω από δυο ώρες ξετυλίχθηκε το κοινό νήμα της αδελφοσύνης, το οποίο προσέφερε ελπίδα στους ανθρώπους που παρευρέθηκαν στην συναυλία. Σε καιρούς που οι φλόγες του διχασμού πυροδοτούνται από ανήθικους ηγέτες, τα θέματα της Μέσης Ανατολής βγήκαν στο προσκήνιο.
Η παλέτα του φωτισμού ήταν κυρίως μωβ και λευκή, υποθέτω από τα χρώματα που δημιουργούνται κατά τη δύση του ηλίου στην έρημο της Σαχάρα. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα, λίγο μετά τη μέση του σόου, ένα νεύμα ανέβασε στη σκηνή τον Bombino, ο οποίος χόρεψε με την κιθάρα του, βγήκε μπροστά γεμάτος ενέργεια, ενώ οι υπόλοιποι συνέχισαν το έργο τους διατηρώντας την ίδια στωικότητα. Οι ρόλοι εναλλάσσονταν κατά τη διάρκεια των τραγουδιών. Οι κιθαρίστες έπαιζαν βασιζόμενοι σε περίπλοκο μοτίβο, που δεν ήταν «βιρτουόζικο», αλλά έβρισκε τον τρόπο να μεταφέρει τη λύπη, τη λαχτάρα και τη νοσταλγία, βυθίζοντας τους πάντες στη μουσική τους.
H φωνή των Τουαρέγκ, πέντε χρόνια μετά την τελευταία εμφάνισή τους στην Αθήνα, πάλι στο πλαίσιο του Plissken, ενώθηκε με την αγωνία, την αγανάκτηση των ανθρώπων για τα άσχημα πράγματα που συμβαίνουν στον κόσμο, σε ένα φοβερό συναυλιακό χώρο. Συνολικά ήταν παραπάνω από τρεις ώρες μυσταγωγίας, χορού και τραγουδιού. Και μην είστε επιφυλακτικοί, η γλώσσα ακόμα και αν δεν τη γνωρίζεις, βρίσκει τον τρόπο της να σε κάνει να την κατανοήσεις.
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Νασόπουλος
