Για τους μουσικόφιλους του πλανήτη τα καλοκαιρινά φεστιβάλ είναι ένας θεσμός με πολλά πρόσωπα, διαφορετικές διαστάσεις, εναλλακτικές λειτουργίες και ένας σοβαρός λόγος απόδρασης και προσωρινών διακοπών. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, μικρές δειλές πρωτοβουλίες μιας παρέας ανθρώπων εξελίχθηκαν με τα χρόνια σε θεσμούς με χιλιάδες επισκέπτες. Κάποιοι από τους ανθρώπους αυτούς, πέρα από την αγάπη τους για τη μουσική και την έλξη για την περιπέτεια της διοργάνωσης, θέλησαν να τονώσουν την πολιτιστική δράση και μακροπρόθεσμα ακόμα και τον τουρισμό και κατά συνέπεια την οικονομία του τόπου τους.
Υπέροχα φυσικά καταφύγια της χώρας έχουν γίνει πια απαραίτητοι προορισμοί για φίλους διάφορων ήχων που θέλουν παράλληλα να αποδράσουν από τις πόλεις, και οι πιο οργανωμένοι και γενναίοι να αποπειραθούν να κατασκηνώσουν για μια δυνατότερη βιωματική εμπειρία. Από το Σπήλαιο των Γρεβενών και το φαράγγι της Πορτίτσας στο φράγμα Παμίσου στην Καλαμάτα, από το Αλωνάκι- Πλατάνια Ελάτειας στον Αλμυρό του Βόλου, από την δροσερή Βρύση Τυρνάβου στο φαράγγι των Λουτρών Πόζαρ στην Αριδαία, από τη Βλάστη της Κοζάνης στο Νεστόριο της Καστοριάς και σε αμέτρητους άλλους προορισμούς, η απαράμιλλη και αναντικατάστατη ομορφιά της φύσης ενώνεται με κάθε λογής ήχους της πιο αγαπημένης των τεχνών. Δεν είναι παράξενο για μας που γαλουχηθήκαμε για χρόνια σαν τυπικοί αστοί να αποτελεί η επαφή με το αβίαστο, σιωπηλό και αιώνιο μυστήριο της φύσης μια σημαντική αλλαγή, μια ουσιαστική απόδραση. Το πέρασμα των χρόνων, η εξέλιξη με την ερήμωση της υπαίθρου, και η αυξητική τυποποίηση των καθημερινών υποχρεώσεων έχουν αφήσει ελάχιστο χρόνο ακόμα και στη σκέψη μας για την ιαματική δύναμη της φύσης.
Είναι αυτονόητο πως όλα αυτά τα εναλλακτικά γεγονότα, οι δράσεις αλλά και οι συναυλίες που λαμβάνουν χώρα μέσα στην καρδιά της γης προϋποθέτουν και, όπως φαντάζομαι, προωθούν τον σεβασμό στη φύση. Άλλωστε ένας από τους βασικούς και ισχυρούς πυρήνες έμπνευσης στην οικουμενική δράση της μουσικής υπήρξε η φύση, και πολλά μαζικά κινήματα των 60’s και των 70’s την είχαν πάντα μέσα στο κάδρο των βασικών τους προτεραιοτήτων. Ο μοντέρνος άνθρωπος δύσκολα συνειδητοποιεί πόσο ελάχιστη έχει γίνει πια η επαφή με το φυσικό περιβάλλον έχοντας ζωντανές όλες τις αισθήσεις. Κατέληξε μια φωτογραφία ενός δάσους στο instagram, ένα διαφημιστικό βίντεο ενός ταξιδιωτικού πρακτορείου, ένας τυπικός ήλιος που πέφτει στη θάλασσα στις διακοπές ενός διαδικτυακού φίλου. Δεν ξέρω πόσο αρκετή είναι μια σύντομη παρουσία σε ένα καλοκαιρινό φεστιβάλ για να αφυπνίσει την αντίληψη που έχουμε σήμερα για όλα αυτά. Μάλλον οι περισσότεροι από μας δεν προλαβαίνουμε παρά να μείνουμε αυτοί οι αιώνια φιλοξενούμενοι, αδέξιοι, δύσκολοι να βολευτούμε, φυσιολάτρες του σαββατοκύριακου που θα τους καταπιεί η επόμενη εβδομάδα υποχρεώσεων σε δυο δεύτερα.
Απέναντι από τα γιορτινά φώτα των φεστιβάλ στέκονται οι φλόγες. Οι κινούμενες λάμψεις μιας αλόγιστης καταστροφής έχουν γίνει πια μια επαναληπτική εικόνα για το ελληνικό καλοκαίρι. Δύσκολα μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος που έχει έστω μια τυπική αγάπη για το περιβάλλον κάτι τόσο βίαια αποκαρδιωτικό. Το περασμένο καλοκαίρι κάηκαν περίπου 200.000 στρέμματα και όσοι πίστεψαν πως οι βιβλικές εικόνες θα μπορούσαν να έχουν σεβαστή διάρκεια στις μνήμες όλων, τις είδαν απλά να επαναλαμβάνονται φέτος. Οι καταστροφές αυτές άλλωστε αποτελούν μια διαχρονική τραγωδία της χώρας. Ειλικρινά δεν γίνεται πια να απασχολώ τη σκέψη μου με τις αληθινές αιτίες, από κλιματικές αλλαγές, εμπρησμούς ή μεθοδευμένα σχέδια να ξεπεραστούν οι αντιρρήσεις δήμων σε τοποθετήσεις ανεμογεννητριών. Αυτό που μένει, όσα στοιχεία για κάποιο από τα προηγούμενα και αν κοινοποιήσει κανείς, είναι η δεδομένη επανάληψη των λαθών, της αδράνειας και της ίδιας κατάληξης. Είναι ανατριχιαστικός ο υπολογισμός πως περισσότερα από 2.800.000 στρέμματα έγιναν στάχτη μόλις σε δέκα πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν από το 2003 ως το 2022.
Σε μια χώρα στην οποία οι άρχοντες όλων των αποχρώσεων έχουν διαχρονικά αποδείξει πως δεν κόπτονται ιδιαίτερα για την πρόληψη και για το περιβάλλον, τα αποτελέσματα δεν γίνεται να μας αφήσουν έξω από το πρόβλημα. Ο άνθρωπος είναι, και οφείλει να είναι ένας ευμετάβλητος παράγοντας πάνω στον πλανήτη, που έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται και να προσαρμόζεται σε κάθε νέο δεδομένο. Όλοι μας αποτελούμε ατελή δείγματα ενός σύγχρονου, μοντέρνου ανθρώπου ζαλισμένου, αποπροσανατολισμένου, βιαστικού που ίσως προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση του και τη σχέση του με το φυσικό περιβάλλον. Αν δεν το κάνει, θα έπρεπε.
Τα Νεστόρια και οι Βρύσες, τα υπέροχα φαράγγια και τα δροσερά ποτάμια στα δάση δεν είναι πια δεδομένα, κανείς δεν μας υπόσχεται πως θα είναι εκεί υγιή να μας περιμένουν να αποδράσουμε από τη τσιμεντένια μας αποπνιχτική καθημερινότητα για να μας δώσουν την ανάσα μιας άλλης ζωής. Μέσα από συλλογικότητες και ατομικές πρωτοβουλίες, προσωπικές δράσεις και εθελοντισμούς είμαστε δυστυχώς υποχρεωμένοι να γίνουμε κάποιοι άλλοι που θα σκεπάσουν τα κενά προστασίας. Όσο και αν είναι δύσκολο να αγαπήσουμε με πίστη και δύναμη κάτι που δεν έχουμε συχνά κοντά μας, ήρθε η στιγμή να το κάνουμε. Ας επιχειρήσουμε για αρχή να το βάλουμε στη σκέψη μας.
Μόνο έτσι θα μας συγχωρεθεί και θα μας προσφερθεί ξανά η μαγική μουσική της υπαίθρου…
(“And we’ll go hunting deer high in the mountains where
Man always kills what he fears
And all God’s creatures will find safe sanctuary no more
And you will see man bring another race to its knees”)
