Το πρώτο χτύπημα της προσωπικής διαδρομής του Ronnie James Dio ήρθε σε επαφή με την παγκόσμια μουσική κοινότητα στις 25 Μαΐου του 1983, και το “Holy Diver” έμεινε δικαιωματικά στην ιστορία σαν ένα από τα κορυφαία metal άλμπουμ. Ο ίδιος ο Dio έμοιαζε να χρωστά μια προσωπική επιβεβαίωση όσο και μια απάντηση για τα επεισοδιακά του περάσματα τόσο από τους Rainbow, όσο και από τους Black Sabbath.
Πλαισιωμένους από δυο έμπιστους πρώην συνοδοιπόρους αλλά και φίλους, τον μπασίστα Jimmy Bain και τον ντράμερ Vinny Appice, αλλά και τον νεοφερμένο νεαρό υπερταλαντούχο κιθαρίστα Vivian Campbell, ο σπουδαίος τραγουδιστής κατέληξε στην ονομασία “DIO”, μοιράζοντας την απόσταση ανάμεσα στο “Ronnie James Dio” που ήθελε η εταιρεία και κάποιο άλλο όνομα που δεν θα υποδήλωνε άμεσα την παρουσία του. Πήρε το ρίσκο να αναλάβει προσωπικά την παραγωγή του δίσκου, θεωρώντας πως είχε αποκτήσει επαρκή εμπειρία μέσω της διαδρομής του. Σε αυτό το δύσκολο εγχείρημα είχε βέβαια σύμμαχο τον παραγωγό/μηχανικό ήχου/πρών μπασίστα Angelo Arcuri, ο οποίος είχε δουλέψει με τον John Lennon, τους Black Sabbath, και αργότερα με τους Dokken. Ο Arcuri είχε κάποιες έξυπνες πρωτοποριακές και ασυνήθιστες ιδέες για τις ηχογραφήσεις, ενώ ο ασταθής χαρακτήρας στην προσωπική του ζωή ενέπνευσε τους στίχους του “Caught in the Middle”.
Εκείνη την εποχή της δημιουργίας του άλμπουμ, υπήρξε μια αυξημένη δημοφιλία της ηρωικής λογοτεχνίας και περιπέτειας στην pop κουλτούρα (με κυριότερα παραδείγματα τα βιβλία “The Lord of the Rings” του J. R. R. Tolkien και τα παιχνίδια “Dungeons & Dragons”). Μεγάλο μέρος του heavy metal διαδραματιζόταν σε ένα παρόμοιο πεδίο, ένα βασίλειο σκοτεινών πύργων και αδιαπέραστης ερημιάς γεμάτης με μάχες και αντιξοότητες. Όταν ο Dio ήταν στους Black Sabbath, ανακαίνισε και επαναπροσδιόρισε με δεξιότητα την βαριά μοίρα του συγκροτήματος με ευρεία χρήση του μυθικού συμβολισμού στους στίχους. Έτσι βρήκε ένα εύφορο και ευρύ πεδίο φαντασίας για τα μεγάλα θέματα των Sabbath, όπως αυτά της τρέλας και της απομόνωσης. Έχοντας διαβάσει στον Sir Walter Scott, τις ιστορίες του Αρθούρου αλλά και επιστημονική φαντασία μεγαλώνοντας, είχε ήδη χρησιμοποιήσει πιο πριν στίχους φαντασίας στο συγκρότημά του, τους Elf, στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Είχε δηλώσει σχετικά με την επιρροή των νεανικών του αναγνώσεων: “Όταν έγινα μουσικός, σκέφτηκα τι καλύτερο έχω να κάνω από το να κάνω αυτό που κανείς άλλος δεν κάνει… να λέω ιστορίες φαντασίας. Το πιο έξυπνο πράγμα που έκανα ποτέ”.
Πιστός στις τακτικές του, ο Dio τίμησε και στο πρώτο άλμπουμ του προσωπικού του σχήματος αυτόν τον σιβυλλικό, μυθικό συμβολισμό, όπως μαρτυρούσε και το προκλητικό εξώφυλλο του Randy Berrett. Για όποιον έσκαβε όμως μέσα από τους συμβολισμούς και το σαγηνευτικό μυθικό υπόβαθρο, οι στίχοι του Dio ήταν ευλαβικά στηριγμένοι σε βιωματικές καταστάσεις, προσωπικές δυσκολίες, εσωτερικές αναζητήσεις και υπαρξιακές ανάγκες. Πρώτα ο ίδιος ένιωθε πως είχε την ανάγκη να αποτινάξει πολλά συναισθηματικά βάρη που κουβαλούσε από τη ήδη πολύχρονη διαδρομή του στο τσίρκο της μουσικής βιομηχανίας. Πέρα όμως από αυτό, αποδείχθηκε ευαίσθητος απέναντι και σε πρωτοποριακά για την εποχή θέματα.
Το τραγούδι “Invisible” που σε σπρώχνει γλυκά με τους αινιγματικούς εισαγωγικούς του στίχους σε μια προτρεπτική δυναμική κορύφωση γεμάτη με μια ρυθμική αποφασιστικότητα είναι ίσως το κυρίαρχο παράδειγμα για την στιχουργική τόλμη του Dio τότε. Είναι ένα τραγούδι που περιγράφει την απόπειρα κάποιο που βυθίζεται στον εαυτό του για να αντιμετωπίσει ένα σοβαρό τραύμα. Παρουσιάζονται δύο χαρακτήρες στο τραγούδι πριν ο Dio ουσιαστικά το οικειοποιηθεί και το μεταφέρει σε πρώτο πρόσωπο, αναφέροντας τις προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει στο το προσωπικό του καλλιτεχνικό ταξίδι.
Είπε σχετικά: “Γράφτηκε για τρία διαφορετικά άτομα: έναν γκέι νεαρό αγόρι, ένα κακοποιημένο κορίτσι και εμένα. Ήθελα να γράψω το τραγούδι από την οπτική γωνία κάποιου που είχε τραυματιστεί ψυχολογικά, και αυτό συνέβη στην περίπτωση του γκέι αγοριού και του νεαρού κοριτσιού, που συνεχώς δέχονταν πιέσεις, χτυπήματα και απωθήσεις επειδή δεν ήταν οι τυπικοί χαρακτήρες που αποδέχεται ο κόσμος. Συμπεριέλαβα τον εαυτό μου στο τελευταίο μέρος επειδή έχω περάσει όλη μου τη ζωή στη σκηνή και έχω βιώσει πολλά τραύματα. Ένιωσα ότι άξιζα να συμπεριληφθώ σε αυτό εξαιτίας αυτών που οι περισσότεροι μουσικοί έχουν περάσει στη ζωή τους”.
Με την ομοφοβία να κυριαρχεί αισθητά τότε στον ευρύτερο χώρο του metal και πολλά χρόνια πριν τη γενναία και καταλυτική ομολογία του Rob Halford, o Dio επιλέγει τους ήρωές του από το κοινωνικό περιθώριο και ταυτίζοντας τους με τον ίδιο, ουσιαστικά υπερασπίζεται ανοιχτά τη διαφορετικότητα και κάποια αυτονόητα δικαιώματα που τότε ήταν ηθελημένα δυσδιάκριτα για τους περισσότερους. Με δυνατές καυστικές γραμμές που υπερτόνιζαν τη σκληρότητα και το μένος των “φυσιολογικών” απέναντί τους (“He was just eighteen and in-between, a lady and a man, his daddy’s girl in momma’s world, That was when he ran”), ο Dio οδηγεί τους δυο ήρωές του μαζί του στην έξοδο: “η όλη απάντηση σε αυτό είναι ότι μπορείς απλά να γίνεις αόρατος. Μπορείς να ξεφύγεις από τέτοια πράγματα επειδή έχεις ένα μυαλό που θα σε αφήσει να το κάνεις αυτό. Δεν εννοώ να τους ξεφύγεις για πάντα, αλλά όταν οι άνθρωποι σου το κάνουν αυτό, γιατί θέλεις να στέκεσαι εκεί και να σου πετούν βέλη και πέτρες; Απλώς γίνε αόρατος. Μου αρέσει πολύ η στάση του τραγουδιού”.
“Ο μόνος τρόπος για να μείνεις πραγματικά είναι να βγεις κατευθείαν από την πόρτα. Οπότε θα φύγω, θα φύγω από εδώ. Μπορώ να είμαι αόρατος”. Επαναληπτικά και επίμονα, καθώς το τραγούδι κατευθύνεται στο τέλος, αυτή είναι η απάντησή του. Όταν τα πράγματα κατέρρευσαν, έφυγε, έγινε αόρατος σε όσους δεν μπορούσαν να μοιραστούν το όραμά του, τόσο στη σύγκρουσή με τον Blackmore για την αλλαγή πλεύσης στα θέματα και τον ήχο, όσο και στην ψυχωτική περίοδο της επεξεργασίας του “Live Evil” με τους Iommi και Butler . Και αν αυτή η απάντηση στην απόδραση από την φαινομενικά κοινή θέα μοιάζει σε κάποιους σαν ηττοπάθεια, δεν είναι. Στην πραγματικότητα, ήταν η ακλόνητη πίστη του στον εαυτό του και στο όραμά του που τον έσπρωχνε συνέχεια να προχωρά χωρίς συμβιβασμούς.
Το “Invisible” με το τολμηρό του βάθος αποτέλεσε ένα ξεχωριστό θεματικό κεφάλαιο στις σελίδες του “Holy Diver”, ενώ αργότερα κάποια στιγμή η Wendy Dio είχε δηλώσει πως ένα μέρος του τραγουδιού αφορά στα trans παιδιά. Σημασία έχει πως η εύστοχη και ευαίσθητη προσέγγιση του Dio σε τέτοια δύσκολα θέματα δικαιολογεί τον τίτλο του “ποιητή των καταπιεσμένων”, που πολλοί πιστοί του ακροατές του είχαν δώσει.
